Pojecie uwagi w psychologii rozumiane jest w dwóch znaczeniach. Po pierwsze jest traktowa jako system selekcji informacji w różnych etapach jej przetwarzania: od receptorów po przez strukturę pamięci do świadomości włącznie. Po drugie uwaga traktowana jest jako sprawność umysłowa związana ze świadomą koncentracją na wybranych obiektach lub kierunkach myślenia. Model uwagi wg Fishera opiera się na podstawowych założeniach: 1) kierunek wzroku nie jest tożsamy z kierunkiem uwagi, 2) wśród dowolnych ruchów oka wyróżnia się śledzenie i ruchy skokowe (zmiana obiektu), 3) skokowy ruch oka poprzedzony jest przez oderwanie uwagi, decyzję i wyliczenie parametrów, 4) ruch oka może mięć charakter: wolny, szybki i ekspresowy, 5) ruchy oka normalnie mają charakter dowolny, zaś ruchy oka ekspresowe odruchowy. Jak wynika z jego założeń, wtedy gdy pojawia się w polu widzenia jakiś ciekawy bodziec wzrokowy, ale nie mający znaczenia dla celów poznawczych – wtedy odrywa się uwagę i dokonuje się ruchu na zasadzie uwagi mimowolnej.
Złudzenie jako konflikt między mózgiem a umysłem
Iluzjoniści mogą nam wyjaśnić nam typowe zasady na których opiera się złudzenie. Oto one: Zasada bliskości – elementy położone blisko siebie maja pewną tendencje do agregacji, spostrzegania w całość. Jest to wykorzystywane np. w maskowaniu. Zasada związana z tendencją do zamykania ciągłości – mamy tendencję do łączenia przerwanych elementów. Mózg ignoruje owe przerwy. Zasada prostoty – jest to zasada pewnej oszczędności analizy. Mózg spostrzega w najprostszy sposób i stara się (w miarę możności) nie dokonywać skomplikowanych analiz. Zasada podobieństwa – związana jest albo z wyodrębnieniem z tła pewnych elementów podobnych np. związanych z kolorem. Zasada ciągłości – jesteśmy w stanie spostrzegać pewien luźny zbiór elementów jako linie ciągłą. Zasada semantycznej interpretacji treści – polega na nadaniu znaczenia treściowego zgodnego z doświadczeniem ubiegłym a nie spostrzegamy aktualnie materiałem percepcyjnym. Złudzenia percepcyjne uwarunkowane są kulturowo, o czym świadczy fakt, że afrykańskie plemię Zulusów, gdy było jeszcze w buszu nie doznawało złudzeń perspektywy.
Teoria uwagi B. Fishera
- Osie diagnostyczne DSM-IV przedstawiają się następująco
- Klasyfikacja OSM-IV obejmuje następujące główne kategorie diagnostyczne: