ZADANIA PSYCHOLOGA W KLINICE OGNISKOWYCH USZKODZEŃ MÓZGU
DIAGNOZA NEUROPSYCHOLOGICZNA
l. Specyfika diagnozy neuropsychologicznej
Istnieje dość powszechne przekonanie, że głównÄ… dziedzinÄ… współpracy psychologów z lekarzami jest psychiatria, że w gruncie rzeczy tzw. psychologia kliniczna to psychologia zajmujÄ…ca siÄ™ różnego rodzaju zaburzeniami psychicznymi, towarzyszÄ…cymi chorobom psychicznym. Przekonanie to znajduje swoje odbicie zarówno w próbach definiowania przedmiotu psychologii klinicznej, w treÅ›ci i ukÅ‚adzie różnych opracowaÅ„ z tego zakresu, jak w szeregu poczynaÅ„ organizacyjnych, zmierzajÄ…cych do lokalizowania zespołów psychologów klinicznych w, pionie lecznictwa psychiatrycznego. Wynika to niewÄ…tpliwie z faktu, iż rzeczywiÅ›cie psychiatria byÅ‚a pierwszÄ… dziedzinÄ… medycyny, w której dostrzeżono potrzebÄ™ współdziaÅ‚ania z psychologami i v/ której psychologowie pracujÄ… już od dawna. Dlatego też zagadnienia tego dziaÅ‚u psychologii klinicznej majÄ… najbogatsze tradycje, najdokÅ‚adniej sÄ… opracowane i dominujÄ…ca część psychologów klinicznych pracuje w tym wÅ‚aÅ›nie zakresie. Niemniej jednak niewÄ…tpliwym bÅ‚Ä™dem jest sprowadzanie psychologii klinicznej, jej zakresu dziaÅ‚ania do spraw zwiÄ…zanych wyÅ‚Ä…cznie z chorobami psychicznymi. ZwÅ‚aszcza w ostatnim okresie bardzo intensywnie rozwijajÄ… siÄ™ inne dziaÅ‚y psychologii klinicznej, psychologowie wÅ‚Ä…czani sÄ… do pracy w innych-dotychczas nie objÄ™tych ich dziaÅ‚alnoÅ›ciÄ…-zakresach medycyny, speÅ‚niajÄ…c tam ważne funkcje zarówno naukowe, jak i usÅ‚ugowe. Psycholog współpracuje już dzisiaj nie tylko z psychiatrami, lecz również z neurologami, neurochirurgami, internistami, pediatrami, chirurgami, laryngologami itd. PrzykÅ‚adem takiej bardzo szybko rozwijajÄ…cej siÄ™ nowej dziedziny jest tzw. neuropsychologia kliniczna, dziaÅ‚ psychologii klinicznej zajmujÄ…cy siÄ™ zaburzeniami czynnoÅ›ci wyższych, spowodowanymi ogniskowymi uszkodzeniami mózgu. Zadania psychologa pracujÄ…cego w tej dziedzinie – a tym samym współpracujÄ…cego z neurologiem i neurochirurgiem – różniÄ… siÄ™ dość zasadniczo od tych, które ma do speÅ‚nienia psycholog zatrudniony w klinice psychiatrycznej. Ta część pracy ma na celu przedstawienie głównych zadaÅ„ psychologa w tej specyficznej dziedzinie psychologii klinicznej i omówienie pewnych podstawowych zaÅ‚ożeÅ„ metodycznych, okreÅ›lajÄ…cych sposoby realizacji tych zadaÅ„.
Zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniami mózgu już od dawna budzÄ… zainteresowanie psychologów klinicznych. Ponieważ jednak psychologia kliniczna tradycyjnie zwiÄ…zana byÅ‚a z terenem dziaÅ‚ania psychiatrii, wiÄ™kszość opracowaÅ„ dotyczÄ…cych tych zaburzeÅ„ sprowadza siÄ™ do zagadnienia diagnozy tzw. organiki. Wynika to ze specyficznego zapotrzebowania lekarza-psychiatry, który od psychologa oczekuje pomocy w rozstrzygniÄ™ciu bardzo ważnego z klinicznego punktu widzenia problemu odróżnienia zaburzeÅ„ o podÅ‚ożu organicznym od zaburzeÅ„, które najogólniej można okreÅ›lić mianem funkcjonalnych. Chodzi tu bowiem o problem nader praktyczny z punktu widzenia psychiatry – czy chory wykazujÄ…cy dane zaburzenia wymaga leczenia psychiatrycznego, czy też – ze wzglÄ™du na to, iż zaburzenia te spowodowane sÄ… uszkodzeniem mózgu – powinien być skierowany do leczenia przez neurologa bÄ…dź neurochirurga. Dlatego też psychologowie kliniczni w odpowiedzi na tak stawiane pytanie rozwinÄ™li szereg technik pozwalajÄ…cych odróżniać zaburzenia organiczne od zaburzeÅ„ nie uwarunkowanych uszkodzeniem mózgu. Do najbardziej znanych należą tu takie techniki, jak np. Bender Visual Motor Gestalt Test, test Graham-Kendall, wskaźnik deterioracji w teÅ›cie Wechsiera-Bellevue itp.
Sytuacja ulega jednak radykalnej zmianie wtedy, gdy psycholog współdziała z neurologiem bądź neurochirurgiem. Wprawdzie również i tu powstaje niekiedy pytanie, czy zaburzenia obserwowane u chorego wynikają z uszkodzenia mózgu i wymagają leczenia neurologicznego, czy też nie mają podłoża organicznego i powinny być leczone przez psychiatrę. Problem ten dotyczy jednak tylko zdecydowanej mniejszości pacjentów skierowanych do klinik neurologicznych i neurochirurgicznych. Znaczna większość przypadków leczonych w tych klinikach nie budzi natomiast pod tym względem wątpliwości, zwłaszcza że neurolog dysponuje dość bogatym zestawem metod pomocniczych, pozwalających wykryć uszkodzenie mózgu z dużym stopniem pewności (można tu wymienić takie me-^°^y> Jak EEG, badania rentgenologiczne itp.). Główne pytanie, jakie stawia sobie neurolog i neurochirurg w dalszym postępowaniu diagnostycznym, dotyczy zatem nie tego, czy jest uszkodzenie mózgu, lecz ustalenia, gdzie ono się znajduje, jaki jest jego charakter (np. ogniskowy czy rozsiany)? Od odpowiedzi bowiem na to pytanie zależy decyzja o zastosowaniu takiego lub innego postępowania terapeutycznego. Szczególnie jaskrawym przykładem ważności tego pytania może być sytuacja neurochirurga, który po stwierdzeniu, iż w mózgu chorego rośnie nowotwór, ma podjąć decyzję, czy guz ten ze względu na swoją lokalizację może być usunięty operacyjnie, a jeżeli tak, to jak należy otworzyć czaszkę, aby mieć do mego jak najwygodniejszy dostęp i móc uniknąć zbędnego uszkodzenia mózgu chorego. Oczywiście, pytanie, jakie w tej sytuacji może być postawione psychologowi, brzmieć będzie zupełnie inaczej niż w przypadku diagnozy organicznego podłoża zaburzeń. Będzie to pytanie dotyczące lokalizacji uszkodzenia i jeżeli psycholog chce być użyteczny z punktu widzenia neurologa czy neurochirurga, musi dysponować zestawem metod, które na to właśnie pytanie pozwolą mu dać przynajmniej przybliżoną odpowiedź. Tymczasem standardowe techniki służące do wykrywania tzw. organiki nie są przystosowane do uzyskiwania wyników przydatnych do tego celu. Wyłania się więc potrzeba użycia innych metod badania psychologicznego i skoncentrowania się nie na ustaleniu, czy u danego chorego w ogóle nastąpiło uszkodzenie mózgu, lecz na stwierdzeniu, gdzie się ono znajduje.
Specyfika pracy psychologa w omawianej dziedzinie pogÅ‚Ä™bia siÄ™ dodatkowo, jeżeli uwzglÄ™dnimy, że powinien on odegrać istotnÄ… rolÄ™ w rehabilitacji chorych z uszkodzeniami mózgu. Również i tu psycholog musi przeprowadzić badania diagnostyczne pozwalajÄ…ce opisać zaburzenia czynnoÅ›ci wyższych, spowodowane uszkodzeniem mózgu i wskazać na ich przypuszczalne mechanizmy. Jednak charakter tych zaburzeÅ„-jak to wykażemy w dalszych rozważaniach – różni siÄ™ dość zasadniczo od tych zaburzeÅ„, które daje siÄ™ stwierdzić u chorych psychiatrycznych. WymagajÄ… one też innego postÄ™powania rehabilitacyjnego, w którym psycholog również powinien uczestniczyć. Tak wiÄ™c i z tego punktu widzenia metody pracy psychologa muszÄ… ulec istotnym zmianom w stosunku do metod wypracowanych przez psychologów klinicznych współdziaÅ‚ajÄ…cych z psychiatrÄ…, zwÅ‚aszcza że badanie standaryzowanymi technikami nie może dać wystarczajÄ…cej podstawy do opracowania metod postÄ™powania rehabilitacyjnego.
W dalszych rozważaniach tej części pracy zajmiemy się więc omówieniem owych specyficznych metod postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w zakresie neuropsychologii klinicznej. Aby jednak ich specyfika stała się w pełni zrozumiała, konieczne jest omówienie szeregu danych dotyczących charakteru ogniskowego uszkodzenia mózgu i powodowanych przez nie objawów1.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- organika w psychiatrii
- zaburzenia organiki
- choroba mozgu organika
- podłoże organiczne psychiatria
- deterioracja mózgu
- test graham-kendall
- organika mozgu
- organiczne uszkodzenie mózgu
- test graham kendall
- zadania neurologa
- testy psychologiczne diagnostyczne dla organicznego uszkodzenia mozgu
- testy psychologiczne uszkodzenie mózgu
- uszkodzenie mózgu rehabilitacja zadania
- uszkodzenie mózgu rehabilitacja zadania cel
- uszkodzenie ogniskowe mózgu a zaburzenia psychoorganiczne
- uszkodzona organika
- w neurologi organika
- waznosc testu graham kendall
- współczynnik deterioracji
- zaburzenia organiki co to takiego
- zadania dla mózgu
- badanie organicznych uszkodzeń mózgu
- praca psychologa z osobą z uszkodzeniem mózgu
- organika upośledzanie
- organika psycholog
- organiczne uszkodzenia mozgu rehabilitacja
- objawy organiki
- neuropsychologia testy organiczne ogniskowego uszkodzenia
- na jakiej podstawie psycholog stwierdza organiczne uszkodzenia mózgu
- Grahama-kendalla test psychologiczny
- graham kendall uszkodzenie
- graham kendall test
- diagnoza psychologiczna organicznych uszkodzeń móżgu
- diagnoza organiki
- deterioracja organiczna
- delikatność z punktu widzenia psychologa
- choroba organika
Inne tematy, które mogą cię zainteresować:
Podziel ność-jednoczesne wykonywanie dwóch lub więcej czynności z których każda wymaga uwagi.
Jaki więc mechanizm decyduje o podziale pracy między komórkami?
Zaburzenia ukierunkowania czynności poznawczych.
Spostrzegłem trafnie, ale przypomniałem sobie w sposub zniekształcony': są to wówczas złudzenia pamięciowe.
Konfabulacje, aczkolwiek wymienione w tym miejscu, są przejawem zafałszowania pamięci (por.dalej) .
Plemniki podążają w kierunku ujścia jajowodu.
Potrzebna informacja, choć niewątpliwie znana, nie pojawia się, co pogłębia uczucie niepokoju.
Niedoczynność pamięci i inne jej nieprawidłowości.
W schizofrenii depersonalizacji
Chcesz dodać swoje ogłoszenie na Defipedii? Wyślij nam informacje wylistowane w sekcji Dodanie ogłoszenia.
August 19, 2010
·
Opublikowano w: Psychologia kliniczna