W więziennictwie takim jak polskie, które stopniowo coraz konsekwentniej przestawia się z tradycyjnej działalności represyjnej na pracę resocjalizacyjną, psycholog jest bardzo ważnym członkiem zespołu więziennego. Specyficzne przygotowanie naukowe i zawodowe nastawia go na niesienie ludziom pomocy i już przez to samo czyni go naturalnym rzecznikiem resocjalizacji w środowisku, w którym jeszcze żywe są tradycje formalistycznych represji. Po drugie-z racji swoich kwalifikacji zawodowych psycholog jest wysoko wyspecjalizowanym fachowcem, znawcą osobowości ludzkiej, praw, które rządzą jej reagowaniem na określone sytuacje i jej zmienianiem się pod wpływem tych sytuacji. Przygotowanie to predysponuje go do udziału w procesie resocjalizacji przez wykonywanie funkcji diagnostycznych i określonych czynności p s y-chokorekcyjnych.
Diagnostyka psychologiczna w więzieniu, czyli poznanie osobowości więźniów, wypaczeń odpowiedzialnych za występujące u nich skłonności przestępcze oraz dodatnich walorów osobowości, które mogą stanowić punkt zaczepienia dla ich reedukacji, stanowią istotne ogniwo w procesie resocjalizacji. Jest bowiem rzeczą jasną, że charakter zabiegów resocjalizacyjnych musi być dostosowany do indywidualności więźnia. Innego podejścia wymaga człowiek “miękki”, bardzo wrażliwy na uznanie ^ i akceptację ze strony otoczenia, a innego osobnik “twardy”, który “gwiżdże na wszystko” i zbuntowany przeciw społeczeństwu zajmuje postawę nieprzejednanie wrogą; inaczej należy traktować osobnika bardzo pobudliwego emocjonalnie i skłonnego do “reakcji krótkiego spięcia”, a inaczej spokojnego, opanowanego i zrównoważonego itd. Diagnoza powinna stanowić podstawę do określenia najefektywniejszych sposobów resocjaliza-. cji, dostosowanych do osobowości danej jednostki.
Funkcje korekcyjne psychologa więziennego polegają zarówno na konsultacjach udzielanych władzom więzienia co do sposobu postępowania z danym więźniem, jak i na zabiegach, które on sam wykonuje w stosunku do więźnia. Pierwsze można porównać z psychoterapią pośrednią
(por. “Psychologia kliniczna w zarysie”, rozdział V, s. 122), ponieważ polegają one na takim organizowaniu środowiska więźnia, aby ono mu nie szkodziło, lecz-przeciwnie-możliwie sprzyjało resocjalizacji; drugie_ z psychoterapią bezpośrednią. Są to przede wszystkim rozmowy psycho-korektywne, mające na celu, najogólniej mówiąc, modelowanie zachowania więźnia w sposób zgodny z wymaganiami resocjalizacji.
Funkcja diagnostyczna i resocjalizacyjna są ze sobą ściśle powiązane, tzn. psychologowie więzienni stale pełnią i jedną i drugą, są i diagnostami i resocjalizatorami. Zarysowuje się jednak pewne zróżnicowanie stanowisk psychologów w więziennictwie, przy którym w jednych wypadkach nacisk położony jest raczej na diagnozie, w innych-na udziale w samym procesie resocjalizacji. Mianowicie, zadaniem psychologów zatrudnionych w więzieniach centralnych, na oddziałach obserwacyjno-rozdzielczych (OOR), jest przede wszystkim badanie osobowości więźniów skierowanych na oddział i na podstawie opracowanej diagnozy sporządzanie planu resocjalizacji, dostosowanego do indywidualnych cech osobowości danego więźnia. Psycholog natomiast zatrudniony w zakładzie karnym, tym, w którym więzień odbywa już właściwą karę, jest zainteresowany głównie organizacją samego procesu resocjalizacji, tzn. na pierwszy plan wysuwa się jego udział w resocjalizacji, a nie działalność diagnostyczna.
To wyspecjalizowanie związane ze stanowiskiem psychologa jest jednak zawsze tylko względne, bo ani psycholog OOR nie jest całkowicie zwolniony od wykonywania funkcji resocjalizacyjnej, ani psycholog zakładu karnego – od diagnostyki. Na OOR więźniowie przebywają przez stosunkowo długi czas, od l do 2 miesięcy, w niektórych wypadkach nawet dłużej i w tym czasie muszą już być poddani pierwszym zabiegom resocjalizacyjnym. Przede wszystkim psycholog OOR musi dokonać tego, co można nazwać “przygotowaniem do resocjalizacji”. Polega ono, najogólniej mówiąc, na pozyskaniu sobie więźnia dla sprawy przekształcenia jego osobowości i zaktywizowania go do współudziału w resocjalizacji. Jak o tym będzie jeszcze mowa, jest to krok bardzo ważny i od niego może zależeć dalszy los więźnia i efektywność przyszłych zabiegów reedukacyj-nych. Oprócz tego więzień, który przebywa na OOR, wymaga – tak samo jak więzień umieszczony już w zakładzie karnym – opieki psychologicznej, czuwania nad zaspokojeniem jego podstawowych potrzeb, racjonalnego traktowania w przypadku wykroczeń dyscyplinarnych itd. Z drugiej strony – psycholog zakładu karnego nie może nie wykonywać pewnych funkcji diagnostycznych. Przede wszystkim nie wszyscy więźniowie przechodzą przez OOR. Na razie przewidziane jest objęcie badaniami na OOR przestępców młodocianych, pierwszy raz karanych wyrokami pozbawienia wolności na czas dłuższy niż dwa lata. Jest to jednak tylko ułamek populacji więziennej, a szczupłość kadr psychologicznych sprawia, że nawet nie wszyscy młodociani objęci tą kategorią trafiają do psychologa OOR. W stosunku do więźniów, którzy nie przeszli przez OOR, trud spo-
rządzenia diagnozy podstawowej i planu resocjalizacji spoczywa na barkach psychologa zakładu karnego. Ponadto w samym procesie resocjalizacji zachodzi potrzeba aktywności diagnostycznej. Na przykład, w przypadku samouszkodzeń, głodówek, wykroczeń przeciw regulaminowi itd. psycholog musi przeanalizować przyczyny i motywy tych zachowań po to, aby móc określić możliwie skuteczne sposoby przeciwdziałania im u danego więźnia, a to już jest czynność diagnostyczna – rozpoznawanie przyczyn i psychologicznego mechanizmu tych zaburzeń zachowania. Konieczne ijest również rozpoznanie, w jakim stopniu zmienia się osobowość więźnia pod wpływem stosowanych zabiegów resocjalizacyjnych, co znów należałoby zaliczyć do diagnozowania. Taką diagnozę prowadzoną w toku resocjalizacji można nazwać diagnozą reedukacyjną w przeciwstawieniu do podstawowej diagnozy penitencjarnej sporządzanej na wstępie odbywania kary i uzasadniającej indywidualnym plan resocjalizacji.
Dlatego też każdy psycholog więzienny musi być przygotowany zarówno do działalności diagnostycznej, jak i psychokorektywnej, niezależnie od tego, czy pracuje w więzieniu centralnym na OOR czy też w zakładzie karnym. W rozdziale tym omówimy obie te funkcje. W pierwszej części zajmiemy się działalnością diagnostyczną, mianowicie sporządzaniem podstawowej diagnozy penitencjarnej, w drugiej-resocjalizacyjnymi zadaniami psychologa łącznie z diagnozą reedukacyjną i wreszcie w trzeciej – omówimy niektóre najważniejsze problemy modelu zawodowego psychologa więziennego, jego kwalifikacje, miejsce w organizacji więzienia i in.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- zakad karny wronki
- psycholog wiezienny
- praca psychologa w więzieniu
- yhs-default
- rola psychologa w więzieniu
- psycholog w zakladzie karnym
- praca psychologa w zakładzie karnym
- rola psychologa w zakładzie karnym
- zadania psychologa w więzieniu
- zadania psychologa więziennego
- diagnoza w zakładzie karnym
- zadania psychologa penitencjarnego
- zadania i rola psychologa więziennego
- obowiązki psychologa w zakładzie karnym
- psycholog resocjalizacyjny wzakładzie karnym
- psycholog w więziennictwie
- psychokog wiezienny co musi skonczyc
- jak wygląda praca psychologa w zakładzie karnym
- psychologia więzienna
- praca w wiezieniu psycholog
- zol rola psychologa
- psycholog w wieziennej gwarz
- psycholog w wienzieniu
- psycholog wiezienny wronki
- rola psychologa w zakładach karnych
- psycholog w zakladzie karnym obowiązki
- psycholog w więzieniu zadania
- rola psychologa we więzieniu
- rola psychologa więziennego
- psycholog w więzieniu w Medyce
- penitencjarna
- badania psychologiczne więźniów
- ROLA PSYCHIATRY W ZAKŁADZIE KARNYM
- psychologowie w wiezieniu
- psychologia więzuenie
- etyka pracy psychologa więxienego
- psychologia w więziennictwie
- numer telefonu do psychologa wieziennego w malborku
- pdycholog w zakładzie karnym
- psycholog wiezienny w bartoszycach
- psycholog wiezienny test sprawnosciowy
- psycholog więzienny kontakt
- psycholog wiezienie
- psycholog w ZK Zamość
- praca psycholog
- praca psychologa w więziennictwie
- praktyki w więzieniu forum psychologia
- psycholog resocjalizacyjny
- psycholog w areszcie
- psycholog w dziale terapeutycznym w zakladzie karnym