3. Czynniki warunkujące skuteczność terapii czynności wyższych – Psychologia kliniczna

3. Czynniki warunkujące skuteczność terapii czynności wyższych

Po dokonaniu przeglądu ogólnych zasad postępowania terapeutycznego zajmiemy się bardzo ważnym zagadnieniem czynników warunkujących powodzenie terapii. Szczególna ważność tego problemu wiąże się z tym faktem, iż ze względu na niezwykłą pracochłonność postępowania terapeutycznego dość często występują tendencje do formułowania nieprzemyślanych opinii o złym rokowaniu danego przypadku i tym samym o niecelowości prowadzenia terapii, zwalniających terapeutę od obowiązków jej podejmowania. Tymczasem doświadczenie wielu ośrodków rehabilitacyjnych wskazuje, że czynników warunkujących skuteczność terapii jest bardzo wiele i że jednoznaczne przesądzanie rokowania tylko na podstawie jednego z nich (np. na podstawie wieku chorego, stopnia zaburzeń) może być bardzo zawodne. Tym samym decyzja o przerwaniu bądź niepodejmowaniu terapii może oznaczać pozbawienie chorego poważnej szansy poprawienia swego stanu.
Rokowanie co do skuteczności terapii czynności wyższych u chorych z uszkodzeniami mózgu zależy od kilku grup czynników i dopiero Uwzględnienie całokształtu tych czynników pozwala wyznaczyć perspektywy indywidualnego przypadku.
SpoÅ›ród tych czynników należy wymienić przede wszystkim: miejsce i wielkość uszkodzenia. Na pierwszym miejscu wymieniona zostaÅ‚a lokalizacja uszkodzenia, od niej bowiem zależy zarówno samo wystÄ…pienie i charakter zaburzeÅ„ danej czynnoÅ›ci, jak i tempo ich wycofywania siÄ™. Jeżeli np. uszkodzenie nie dotyczy bezpoÅ›rednio okolic zwiÄ…zanych z danÄ… czynnoÅ›ciÄ…, lecz znajduje siÄ™ tylko w bliskim sÄ…siedztwie, to nawet głębokie zaburzenia tej czynnoÅ›ci – wywoÅ‚ane np. obrzÄ™kiem danej okolicy – mogÄ… ustÄ…pić stosunkowo szybko. Natomiast nawet niewielkie uszkodzenie zlokalizowane bezpoÅ›rednio w okolicach ważnych dla danej czynnoÅ›ci może być przyczynÄ… zaburzeÅ„ nie tylko głębokich, lecz również dÅ‚ugotrwale utrzymujÄ…cych siÄ™ i z trudem poddajÄ…cych siÄ™ terapii. OczywiÅ›cie, im bardziej rozlegÅ‚e jest uszkodzenie, tym wiÄ™ksze jest prawdopodobieÅ„stwo, że zostaÅ‚y zniszczone okolice ważne dla normalnego przebiegu czynnoÅ›ci, a także te okolice, które mogÅ‚yby przejąć funkcje okolic zniszczonych. Jednakże miejsce i rozmiary uszkodzenia nie okreÅ›lajÄ… jednoznacznie rokowania. ZdarzajÄ… siÄ™ przypadki bardzo rozlegÅ‚ych uszkodzeÅ„ mózgu i spowodowanych przez nie głębokich zaburzeÅ„, u których w wyniku terapii osiÄ…ga siÄ™ nadspodziewanie dobre wyniki.
Druga grupa czynników warunkujÄ…cych rokowanie zwiÄ…zana jest z samym chorym. Istnieje dość powszechne przekonanie, że bardzo duże znaczenie ma wiek chorego, przy czym przyjmuje siÄ™, że rokowanie u osób starszych jest gorsze niż u osób mÅ‚odszych. Tymczasem i ten czynnik – chociaż istotny – absolutnie nie może być uznany za decydujÄ…cy. Znane sÄ… przypadki, że u osób w wieku nawet znacznie zaawansowanym osiÄ…gano bardzo dobre wyniki, gdy tymczasem rehabilitacja niektórych ludzi mÅ‚odych przebiegaÅ‚a nader opornie. Znacznie wiÄ™ksze znaczenie ma czynnik ogólnego stanu chorego. Jeżeli stan ten jest zdecydowanie zÅ‚y, dość trudno na ogół uzyskać dobre rezultaty. Bardzo ważnym czynnikiem jest stopieÅ„ lateralizacji chorego (a wiÄ™c stopieÅ„ funkcjonalnej dominacji jednej z półkul dla danej czynnoÅ›ci). Jeżeli bowiem dominacja uszkodzonej półkuli dla danej czynnoÅ›ci byÅ‚a peÅ‚na, powrót tej czynnoÅ›ci przebiega znacznie wolniej niż wtedy, gdy dominacja nie byÅ‚a peÅ‚na bÄ…dź w ogóle jej nie byÅ‚o. Wreszcie bardzo dużą rolÄ™ odgrywajÄ… cechy intelektualne chorego (Å‚atwość uczenia siÄ™, przyswajania sobie materiaÅ‚u), cechy osobowoÅ›ci i poziom motywacji do zajęć. Można by wiÄ™c powiedzieć, że im mÅ‚odszy jest pacjent, im lepszy jest jego stan ogólny, im mniej jest on zlateralizo-wany, im jest on inteligentniejszy (wcale jednak nie w sensie formalnym) oraz im bardziej jest aktywny, zrównoważony, adekwatny osobowoÅ›ciowe i im bardziej motywowany – tym lepsze powinny być wyniki terapii. Należy jednak podkreÅ›lić raz jeszcze, że dopiero uwzglÄ™dnienie wszystkich tych czynników w połączeniu z danymi dotyczÄ…cymi samego uszkodzenia daje podstawy do rokowania.
to warunek aktywnego współdziaÅ‚ania chorego w terapii, m. in. w bardzo cennej jej postaci – samodzielnego wykonywania szeregu ćwiczeÅ„.
OstatniÄ… wreszcie zasadÄ… jest podejmowanie terapii możliwie jak najwczeÅ›niej po wystÄ…pieniu uszkodzenia mózgu (uwzglÄ™dniajÄ…c oczywiÅ›cie stan fizyczny chorego). Wczesna terapia w tych przypadkach jest bardzo ważna z kilku wzglÄ™dów. Po pierwsze – we wczesnym okresie choroby można w bardzo dużym stopniu wykorzystać możliwoÅ›ci, jakie stwarza proces samoistnego powrotu funkcji, a tym samym rozszerzyć jego zakres, gdy tymczasem w okresie późniejszym proces ten ulega zahamowaniu. Po drugie – wczesna terapia pozwala zapobiec uksztaÅ‚towaniu siÄ™ tzw. faÅ‚szywych kompensacji powstajÄ…cych w wyniku niekierowanych wysiÅ‚ków chorego starajÄ…cego siÄ™ poradzić sobie jakoÅ› w nowej sytuacji. W okresie późniejszym te nieprawidÅ‚owe sposoby realizowania zaburzonych czynnoÅ›ci sÄ… niekiedy tak silnie utrwalone, że uczenie chorego nowych sposobów napotyka poważne trudnoÅ›ci. Po trzecie wreszcie – wczesna terapia przeciwdziaÅ‚a wytworzeniu siÄ™ u chorego nastroju rezygnacji, poczucia bezsilnoÅ›ci i niewiary w możliwość powrotu do zdrowia tak bardzo charakterystycznej dla wielu chorych i stanowiÄ…cej w okresie późniejszym czynnik niezmiernie utrudniajÄ…cy terapiÄ™. IdealnÄ… realizacjÄ… tego postulatu byÅ‚oby stworzenie we wszystkich ostrych oddziaÅ‚ach klinicznych, leczÄ…cych chorych z uszkodzeniami mózgu, stanowisk terapeutów, którzy podejmowaliby pracÄ™ z chorymi bezpoÅ›rednio po uszkodzeniu.

Artykuł dotyczy następujących zagadnień:

  • czynniki warunkujace powodzenie terapii
  • skuteczność czynników warunkujÄ…cych powodzenie w uczeniu siÄ™

Inne tematy, które mogą cię zainteresować:

Epidemiologia samobójstw.
Samobójstwa i zaburzenia psychiczne (zwłaszcza depresje).
PSYCHOLOGIA KRYZYSU
Patogeneza i epidemiologia.
Wróćmy do naszego pacjenta z tym objawem chęci użycia ostrego narzędzia w celu unieszkodliwienia własnej matki i przyszłej żony
Definicje.
Zaburzenia osobowości.
Leczenie zaburzeń seksualnych.
W związku z tym nie tyle je tłumi, co zamienia
Pochwica Skurcz mięśni otaczających pochwę, powodujący zamknięcie wejścia do pochwy.

Chcesz dodać swoje ogłoszenie na Defipedii? Wyślij nam informacje wylistowane w sekcji Dodanie ogłoszenia.

 June 28, 2010 ·  
 Opublikowano w: Psychologia kliniczna