3. Czynniki warunkujące skuteczność terapii czynności wyższych
Po dokonaniu przeglądu ogólnych zasad postępowania terapeutycznego zajmiemy się bardzo ważnym zagadnieniem czynników warunkujących powodzenie terapii. Szczególna ważność tego problemu wiąże się z tym faktem, iż ze względu na niezwykłą pracochłonność postępowania terapeutycznego dość często występują tendencje do formułowania nieprzemyślanych opinii o złym rokowaniu danego przypadku i tym samym o niecelowości prowadzenia terapii, zwalniających terapeutę od obowiązków jej podejmowania. Tymczasem doświadczenie wielu ośrodków rehabilitacyjnych wskazuje, że czynników warunkujących skuteczność terapii jest bardzo wiele i że jednoznaczne przesądzanie rokowania tylko na podstawie jednego z nich (np. na podstawie wieku chorego, stopnia zaburzeń) może być bardzo zawodne. Tym samym decyzja o przerwaniu bądź niepodejmowaniu terapii może oznaczać pozbawienie chorego poważnej szansy poprawienia swego stanu.
Rokowanie co do skuteczności terapii czynności wyższych u chorych z uszkodzeniami mózgu zależy od kilku grup czynników i dopiero Uwzględnienie całokształtu tych czynników pozwala wyznaczyć perspektywy indywidualnego przypadku.
SpoÅ›ród tych czynników należy wymienić przede wszystkim: miejsce i wielkość uszkodzenia. Na pierwszym miejscu wymieniona zostaÅ‚a lokalizacja uszkodzenia, od niej bowiem zależy zarówno samo wystÄ…pienie i charakter zaburzeÅ„ danej czynnoÅ›ci, jak i tempo ich wycofywania siÄ™. Jeżeli np. uszkodzenie nie dotyczy bezpoÅ›rednio okolic zwiÄ…zanych z danÄ… czynnoÅ›ciÄ…, lecz znajduje siÄ™ tylko w bliskim sÄ…siedztwie, to nawet głębokie zaburzenia tej czynnoÅ›ci – wywoÅ‚ane np. obrzÄ™kiem danej okolicy – mogÄ… ustÄ…pić stosunkowo szybko. Natomiast nawet niewielkie uszkodzenie zlokalizowane bezpoÅ›rednio w okolicach ważnych dla danej czynnoÅ›ci może być przyczynÄ… zaburzeÅ„ nie tylko głębokich, lecz również dÅ‚ugotrwale utrzymujÄ…cych siÄ™ i z trudem poddajÄ…cych siÄ™ terapii. OczywiÅ›cie, im bardziej rozlegÅ‚e jest uszkodzenie, tym wiÄ™ksze jest prawdopodobieÅ„stwo, że zostaÅ‚y zniszczone okolice ważne dla normalnego przebiegu czynnoÅ›ci, a także te okolice, które mogÅ‚yby przejąć funkcje okolic zniszczonych. Jednakże miejsce i rozmiary uszkodzenia nie okreÅ›lajÄ… jednoznacznie rokowania. ZdarzajÄ… siÄ™ przypadki bardzo rozlegÅ‚ych uszkodzeÅ„ mózgu i spowodowanych przez nie głębokich zaburzeÅ„, u których w wyniku terapii osiÄ…ga siÄ™ nadspodziewanie dobre wyniki.
Druga grupa czynników warunkujÄ…cych rokowanie zwiÄ…zana jest z samym chorym. Istnieje dość powszechne przekonanie, że bardzo duże znaczenie ma wiek chorego, przy czym przyjmuje siÄ™, że rokowanie u osób starszych jest gorsze niż u osób mÅ‚odszych. Tymczasem i ten czynnik – chociaż istotny – absolutnie nie może być uznany za decydujÄ…cy. Znane sÄ… przypadki, że u osób w wieku nawet znacznie zaawansowanym osiÄ…gano bardzo dobre wyniki, gdy tymczasem rehabilitacja niektórych ludzi mÅ‚odych przebiegaÅ‚a nader opornie. Znacznie wiÄ™ksze znaczenie ma czynnik ogólnego stanu chorego. Jeżeli stan ten jest zdecydowanie zÅ‚y, dość trudno na ogół uzyskać dobre rezultaty. Bardzo ważnym czynnikiem jest stopieÅ„ lateralizacji chorego (a wiÄ™c stopieÅ„ funkcjonalnej dominacji jednej z półkul dla danej czynnoÅ›ci). Jeżeli bowiem dominacja uszkodzonej półkuli dla danej czynnoÅ›ci byÅ‚a peÅ‚na, powrót tej czynnoÅ›ci przebiega znacznie wolniej niż wtedy, gdy dominacja nie byÅ‚a peÅ‚na bÄ…dź w ogóle jej nie byÅ‚o. Wreszcie bardzo dużą rolÄ™ odgrywajÄ… cechy intelektualne chorego (Å‚atwość uczenia siÄ™, przyswajania sobie materiaÅ‚u), cechy osobowoÅ›ci i poziom motywacji do zajęć. Można by wiÄ™c powiedzieć, że im mÅ‚odszy jest pacjent, im lepszy jest jego stan ogólny, im mniej jest on zlateralizo-wany, im jest on inteligentniejszy (wcale jednak nie w sensie formalnym) oraz im bardziej jest aktywny, zrównoważony, adekwatny osobowoÅ›ciowe i im bardziej motywowany – tym lepsze powinny być wyniki terapii. Należy jednak podkreÅ›lić raz jeszcze, że dopiero uwzglÄ™dnienie wszystkich tych czynników w połączeniu z danymi dotyczÄ…cymi samego uszkodzenia daje podstawy do rokowania.
to warunek aktywnego współdziaÅ‚ania chorego w terapii, m. in. w bardzo cennej jej postaci – samodzielnego wykonywania szeregu ćwiczeÅ„.
OstatniÄ… wreszcie zasadÄ… jest podejmowanie terapii możliwie jak najwczeÅ›niej po wystÄ…pieniu uszkodzenia mózgu (uwzglÄ™dniajÄ…c oczywiÅ›cie stan fizyczny chorego). Wczesna terapia w tych przypadkach jest bardzo ważna z kilku wzglÄ™dów. Po pierwsze – we wczesnym okresie choroby można w bardzo dużym stopniu wykorzystać możliwoÅ›ci, jakie stwarza proces samoistnego powrotu funkcji, a tym samym rozszerzyć jego zakres, gdy tymczasem w okresie późniejszym proces ten ulega zahamowaniu. Po drugie – wczesna terapia pozwala zapobiec uksztaÅ‚towaniu siÄ™ tzw. faÅ‚szywych kompensacji powstajÄ…cych w wyniku niekierowanych wysiÅ‚ków chorego starajÄ…cego siÄ™ poradzić sobie jakoÅ› w nowej sytuacji. W okresie późniejszym te nieprawidÅ‚owe sposoby realizowania zaburzonych czynnoÅ›ci sÄ… niekiedy tak silnie utrwalone, że uczenie chorego nowych sposobów napotyka poważne trudnoÅ›ci. Po trzecie wreszcie – wczesna terapia przeciwdziaÅ‚a wytworzeniu siÄ™ u chorego nastroju rezygnacji, poczucia bezsilnoÅ›ci i niewiary w możliwość powrotu do zdrowia tak bardzo charakterystycznej dla wielu chorych i stanowiÄ…cej w okresie późniejszym czynnik niezmiernie utrudniajÄ…cy terapiÄ™. IdealnÄ… realizacjÄ… tego postulatu byÅ‚oby stworzenie we wszystkich ostrych oddziaÅ‚ach klinicznych, leczÄ…cych chorych z uszkodzeniami mózgu, stanowisk terapeutów, którzy podejmowaliby pracÄ™ z chorymi bezpoÅ›rednio po uszkodzeniu.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- czynniki warunkujace powodzenie terapii
- skuteczność czynników warunkujących powodzenie w uczeniu się
Inne tematy, które mogą cię zainteresować:
Samobójstwa i zaburzenia psychiczne (zwłaszcza depresje).
PSYCHOLOGIA KRYZYSU
Patogeneza i epidemiologia.
Wróćmy do naszego pacjenta z tym objawem chęci użycia ostrego narzędzia w celu unieszkodliwienia własnej matki i przyszłej żony
Definicje.
Zaburzenia osobowości.
Leczenie zaburzeń seksualnych.
W związku z tym nie tyle je tłumi, co zamienia
Pochwica Skurcz mięśni otaczających pochwę, powodujący zamknięcie wejścia do pochwy.
Chcesz dodać swoje ogłoszenie na Defipedii? Wyślij nam informacje wylistowane w sekcji Dodanie ogłoszenia.
June 28, 2010
·
Psychologia kliniczna
Opublikowano w: