Psychologia kliniczna
znaczną autonomię w stosunku do biologicznych wymagań organizmu. Standardy społeczne, jak honor osobisty, uznanie i akceptacja przez grupę, prawda naukowa, piękno i sztuka, religia, dobro innych ludzi i dobro ogółu nie wiążą się z żadnymi biologicznymi potrzebami organizmu, a jednak człowiek dąży do nich ograniczając nieraz swe wymagania biologiczne i nawet narażając się na szkody fizyczne. Inaczej mówiąc, człowiek w pewnym stopniu umie uniezależnić się od biologicznych wymagań ustroju, sygnalizowanych mu przez głód, pragnienie, ból itd. Znane są wypadki, w których chirurdzy, dyrektorzy przedsiębiorstw itd. pełnili swe obowiązki pomimo silnych dolegliwości chorobowych, czasem nawet aż do kompletnego załamania fizycznego. Ostatnia wojna przyniosła przykłady ogromnej wytrzymałości na dolegliwości fizyczne. Presje wywierane przez Gestapo na uwięzionych członków podziemnych organizacji, mające fizycznymi torturami wymusić zdradzenie adresów i nazwisk kolegów, miejsc spotkań itd., w bardzo wielu wypadkach nie doprowadzały do celu, świadcząc o przewadze społecznych standardów lojalności i przyjaźni nad biologicznymi wymaganiami ustroju.
Z drugiej strony, czÅ‚owiek posiada również dość znacznÄ… autonomiÄ™ w stosunku do wymagaÅ„, jakie stawia mu jego otoczenie. Obserwacje życia codziennego pokazujÄ…, że regulacja zachowania przez presje i zachÄ™ty nie zawsze prowadzi do podporzÄ…dkowania siÄ™ jednostki wymaganiom. Już u maÅ‚ych dzieci wystÄ™puje zjawisko “przekory”, a i w późniejszym okresie nieposÅ‚uszeÅ„stwo jest stałą trudnoÅ›ciÄ…, na którÄ… skarżą siÄ™ wychowawcy. Autonomia jednostki w stosunku do spoÅ‚eczeÅ„stwa pÅ‚ynie z samej natury samoregulacji, która polega na tym, że czÅ‚owiek jest podmiotem swego dziaÅ‚ania, t j. kieruje nim sam wedÅ‚ug wÅ‚asnych standardów. W miarÄ™ jak w toku procesu socjalizacji standardy te konkretyzujÄ… siÄ™ i uzyskujÄ… rozumowe uzasadnienie w postaci okreÅ›lonej “filozofii życiowej”, wzrasta też autonomia spoÅ‚eczna, pojawia siÄ™ krytyka spoÅ‚eczeÅ„stwa z punktu widzenia wÅ‚asnych poglÄ…dów i wÅ‚asnego systemu norm i wartoÅ›ci, możliwy staje siÄ™ bunt przeciw wymaganiom uważanym za niesÅ‚uszne, dążenie do ich zmiany, a nawet walka z wÅ‚asnym spoÅ‚eczeÅ„stwem. Konflikt jednostki ze spoÅ‚eczeÅ„stwem może być twórczy, gdy trafnie dostrzega ona pewne jego braki, czÄ™sto jednak pÅ‚ynie stÄ…d, że czÅ‚owiek pod wpÅ‚ywem wadliwych oddziaÅ‚ywaÅ„ socjalnych (np. błędów wychowawczych, asocjalnych wzorów postÄ™powania w rodzinach przestÄ™pczych itd.) przyswoiÅ‚ sobie faÅ‚szywy system norm i wartoÅ›ci albo też zbyt sztywnie zwiÄ…zaÅ‚ siÄ™ z pewnymi tradycyjnymi schematami kulturowymi, wskutek czego nie potrafi dostrzec nowych wartoÅ›ci w zmieniajÄ…cej siÄ™ kulturze spoÅ‚eczeÅ„stwa.
Biologiczna i spoÅ‚eczna autonomia samoregulacji u czÅ‚owieka wskazuje, że system wypracowanych w toku życia standardów regulacyjnych odznacza siÄ™ staÅ‚oÅ›ciÄ… i odpornoÅ›ciÄ… zarówno na wpÅ‚ywy ze strony “somy”, jak i na wpÅ‚ywy Å›rodowiska. Samoregulacja spoÅ‚eczna polega wÅ‚aÅ›nie na
34
;
tym, że w zmieniających się warunkach wewnętrznych i zewnętrznych
czÅ‚owiek postÄ™puje tak, aby utrzymać system dotychczasowych standardów. Tendencja ta przypomina poniekÄ…d zjawisko homeostazy i dlatego przez niektórych autorów bywa okreÅ›lana jako “homeostaza psychiczna” lub “homeostaza osobowoÅ›ci” (Rosenzweig S., W: Hunt Mc V, 1944,1, s. 379;
Stroud J. B., 1956, s. 534; Ackerman N., 1959, cyt. Han-Ilgiewicz N., 1965, s. 185). Homeostaza psychiczna nie jest jednak absolutnÄ… staÅ‚oÅ›ciÄ…, ponieważ czÅ‚owiek nie może siÄ™ caÅ‚kowicie uniezależnić ani od wpÅ‚ywów biologicznych, ani od oddziaÅ‚ywaÅ„ ze strony Å›rodowiska spoÅ‚ecznego. Wiadomo, że przewlekÅ‚a deprywacja potrzeb biologicznych prowadzi do zaburzeÅ„ samoregulacji spoÅ‚ecznej (por. rozdziaÅ‚ III, s. 61), wiadomo też, że pod wpÅ‚ywem zmian zachodzÄ…cych w systemie wartoÅ›ci akceptowanych w danej kulturze, w trybie życia, dostosowujÄ…cym siÄ™ do staÅ‚ego postÄ™pu technicznego itd., zachodzÄ… też zmiany w standardach regulacyjnych jednostek. Czasem powstajÄ… one gwaÅ‚townie, nagle, a czÄ™sto przebiegajÄ… wedÅ‚ug ‘zasady “zmian minimalnych”, w sposób dla samego czÅ‚owieka niedostrzegalny, tak że dopiero po pewnym czasie zauważa on, jak zmieniÅ‚y siÄ™ jego poglÄ…dy i ideaÅ‚y. Ta wÅ‚aÅ›nie plastyczność samoregulacji spoÅ‚ecznej jest podstawÄ…, na której opiera siÄ™ psycholog kliniczny w swojej dziaÅ‚alnoÅ›ci korekcyjnej w stosunku do jednostek z zaburzeniami zachowania.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- homeostaza psychiczna
- samoregulacja u człowieka jest
Inne tematy, które mogą cię zainteresować:
Badanie kontrastowe układu pływowego mózgu.
Badania neuroradiologiczne.
Metody swoiste: testy psychologiczne i inwentarze osobowości.
Chodzi o kierunek społeczny, oczywiście w skrajnej postaci.
Wybrane metody psychologicznych badań diagnostycznych.
Tak więc pytaniami typowo psychologicznymi są
Psycholog kliniczny powinien
Psychiatria.
Psycholog jest też lepiej niż lekarz przygotowany do myślenia dedukcyjnego, rzadziej stosuje się czyste modele nauk przyrodniczych.
Chcesz dodać swoje ogłoszenie na Defipedii? Wyślij nam informacje wylistowane w sekcji Dodanie ogłoszenia.
June 6, 2010
·
Psychologia kliniczna
Opublikowano w: