Opracowany przez Instytut Psychiatrii i Neurologii i zatwierdzony w 1994 r. przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej program ochrony zdrowia psychicznego przyjmuje za główny cel działania zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnej dla życia w środowisku społecznym.
Uznając za niezadowalający obecny poziom opieki psychiatrycznej, program zakłada stopniową poprawę, w ciągu 10 lat, dostępności i zróżnicowania psychiatrycznej opieki zdrowotnej i określa dostępność placówek: W każdym ZOZ-te powinna działać czynna codziennie poradnia zdrowia psychicznego dla dorosłych.
W zespołach leczenia środowiskowego przewiduje się jedno miejsce na 10 tysięcy ludności.
W oddziałach dziennych dla dorosłych z zaburzeniami psychicznymi należy tworzyć 2-3 miejsca na 10 tysięcy ludności miejskiej.
W ośrodkach zajęciowu-rehabilitacyjnych-0, 5 miejsca na 10 tysięcy.
Jedna poradnia zdrzwia psychicznego dla dzieci i młodzieży powinna obsługiwać 25 O-tysięczną populację.
W oddziałach dziennych dla dzieci i młzdzieży przewiduje się jedno miejsce na 10 tysięcy ludności miejskiej.
Przybliżenie opieki stacjonarnej do środowiska pacjenta przez dalszy rozwój sieci oddziałów psychiatrycznych przy szpitalach ogólnych stanowi ważny element poprawy dostępności opieki.
Projekt przewiduje zwiększenie liczby oddziałowi łóżek psychiatrycznych w szpitalach ogólnych co najmniej do 5 łóżek na 10 tysięcy ludności oraz zmniejszenie liczby łóżek w dużych szpitalach psychiatrycznych do 5 OO-/00 w każdym z tych szpitali.
Zgodnie z art. 55 ustawy, na polecenie Ministra Zdrowia, zespół ekspertuwz Instytutu Psychiatrii i Neurologii opracował projekt docelowej sieci publicznych zakładuw psychiatrycznej zpieki zdrowotnej.
Zespół opierał się na założeniach programu ochrony zdrowia psychicznego, danych u dotychczasowym rozwoju i obecnym stanie zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej oraz informacjach uzyskanych od wojewódzkich i regionalnych specjalistów od spraw psychiatrii, a także od dyrektorów szpitali psychiatrycznych.
Zmiany przewidywane na lata 1995-2005 są jedynie kontynuacją i przyspieszeniem prowadzonej od lat modernizacji struktury opieki psychiatrycznej w Polsce.
Ich celem jest poprawa poziomu świadczeń w opiece psychiatrycznej przez: zwiększenie dostępności i prawidłowe rozmieszczenie jej placówek: zróżnicowanie form opieki w sposób dostępny do potrzeb ludności poprawę warunkuw pobytu w zakładach psychiatrycznej opieki stacjonarnej.
Projekt modernizacji sieci publicznych zakładów opieki zdrowotnej przewiduje między innymi rozwój opieki środowiskowej przez: 1.
Zwiększenie dostępności lecznictwa ambulatoryjnego.
2.
Ponad pięciokrotne zwiększenie liczby zespołów lecznictwa środowisko WCZO.
Szybki rozwój sieci oddziałuw dziennych do osiągnięcia wskaźników: 2, 0 miejsca na 10 tysięcy ludności miejskiej w oddziałach dla dorosłych.
O, /w oddziałach dla dzieci i młodzieży.
Rozpoczęcie tworzenia sieci ośrodków zajęciowa-rehabilitacyjnych.
Powstanie oprócz nielicznych obecnie hosteli-całej ich sieci.
Z powyższego zestawienia wynika, że przewiduje się znaczny wzrost liczby poradni dla dzieci i młodzieży.
Chociaż zaledwie o 59 wzrośnie liczba PZP dla dorosłych, to w istotny sposób zwiększy się ich dostępność, ponieważ za 10 lat wszystkie te poradnie powinny działać przez pięć dni w tygodniu i mieć pełną obsadę.
W 1995 roku zespoły leczenia środowiskowego istniały jedynie w 13 województwach.
Przewiduje się, że w 2005 r. będą działały prawie we wszystkich województwach, a łączna ich liczba ma wynosić 141.
Stosunkowe mało rozpowszechnioną formą opieki niepemodobowej są ośrodki zajęciowa-rehabilitacyjne.
Obecnie istnieją tyłku 3 takie formy opieki w województwie zielonogórskim.
W ciągu 10 lat planuje się, że liczba ich wzrośnie do 21 ośrodków o łącznej liczbie 420 miejsc.
Biorąc pod uwagę łatwość zorganizowania ośrodków zajęciowa-rehabilitacyjnych i znacznie niższy koszt ich utrzymania niż oddziałów dziennych, warto rozważyć, czy nie należałoby zorganizować znacznie więcej takich ośrodków.
Istnieje rażąca dysproporcja między popularnością i dostępnością różnych form zakwaterowania chronionego w krajach zachodnich i w Polsce.
Spośród różnych tego typu form opieki tylko basteje obecnie mają być prowadzone przez psychiatryczną opiekę zdrowotną-mamy ich obecnie zaledwie/.
Przewiduje się, że za 10 lat powinno ich być 84 z 734 miejscami.
Sieć opieki środowiskowej zaplanowana przez resort zdrowia nie jest kompletna-dopiero w połączeniu z siecią usług pomocy społecznej takich, jak oparcie społeczne i pomoc mieszkaniowa-m in. w postaci środowiskowych domów samopomocy oraz domów pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi-można będzie zapewnić przewlekle chorym wszechstronną, skuteczną pomoc dostosowaną do ich potrzeb.
Niezbędna jest zatem ścisła współpraca opieki zdrowotnej i pomocy społecznej zarówno na poziomie województwa, jak i gminy.
Realizacja tych wszystkich trudnych zadań zależeć będzie od możliwości organizacyjnych i dobrej woli władz, instytucji i osób uczestniczących w programie modernizacji sieci zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej.
W tworzeniu i prowadzeniu różnych form opieki środowiskowej niezbędny jest udział stowarzyszeń samopomocowych i innych organizacji pozarządowych działających na rzecz osób psychicznie chorych.