System opieki psychiatrycznej w naszym kraju oparty jest na zasadach: dobrej dostępności i ciągłości opieki: kompleksowości działań w określonym rejonie obejmujących: świadczenia profilaktyczne, diagnostyczne, leczniczo-rehabilitacyjne i konsultacyjne powiązania funkcjonalnego i ścisłej koordynacji pracy służb psychiatrycznych na obszarze objętym ich opieką: integracji działalności psychiatrycznej opieki zdrowotnej z całym systemem służby zdrowia, a szczególnie z podstawową opieką zdrowotną oraz instytucjami i organizacjami, ktćrych działalność może mieć wpływ na stan zdrowia psychicznego populacji.
Rozpoczęte w latach sześćdziesiątych starania o reorganizację systemu lecznictwa psychiatrycznego w myśl podobnych założeń dały wymierne rezultaty, mimo że napotykały poważne trudności, wynikające z niedoboru kadr, bardzo niekorzystnego rozmieszczenia psychiatrycznych łóżek szpitalnych, pruwie całkowitego braku form opieki pośredniej i niewystarczającej sieci poradni zdrowia psychicznego.
Sytuację pogarszał katastrofalny stan techniczny, starych zatłoczonych i zbyt dużych szpitali psychiatrycznych, rozmieszczonych bardzo nierćwnomiernie na terenie kraju.
Liczba poradni zdrowia psychicznego zwiększyła się w ciągu ostatniego trzydziestolecia prawie 4-krotnic, analogicznie wzrosła liczba ich pacjentów i udzielanych porad.
Obecnie prawie w każdym zespole epicki zdrowotnej działa poradnia zdrowia psychicznego dla dorosłych.
Istnieją również wojewódzkie przychodnie, sprawujące teoretycznie funkcje szkoleniowe i nadzorcze, a także nieliczne poradnie zdrowia psychicznego dla niektórych grup społecznych: studentów, byłych pacjentów klinik i szpitali, kolejarzy, wojska itp.
Szybkie zwiększenie się liczby pacjentów poradni zdrowia psychicznego stworzyło konieczność reorganizacji pracy tych placówek, zapewniającą dostępną i wszechstronną pomoc osobom z bezwzględnymi wskazaniami do leczenia.
Wydzielono zatem grupę opieki czynnej, która obejmuje około 30%pacjentów.
Poradnia jest zobowiązana do opracowania dla nich planu terapeutycznego i zapewnienia im systematycznych kontaktów z członkami zespołu terapeutycznego.
Przy każdej wizycie wyznacza się termin następnego spotkania.
Jeśli pacjent nie zgłasza się w wyznaczonym terminie, to nawiązuje się z nim kontakt listowny, telefoniczny lub odwiedza się go w domu.
Poradnia jest zobowiązana również do udzielania pacjentom z grupy czynnej pomocy w sprawach socjalnych, w rozwiązywaniu problemów środowiskowych.
Poradnia wykorzystuje pomoc odpowiednich instytucji w rozwiązywaniu trudności materialnych tych pacjentów-dotyczy to spraw orzeczenia inwalidzkiego, rentwych, mieszkaniowych i innych świadczeń.
Zarówno nawiązywanie kontaktćw z pacjentem z opieki czynnej, jak i starania o niezbędną dla niego pomoc wymagają uzyskania jego zgody.
Ze względu na niedobory kadrowe, nie wszystkie poradnie zdrowia psychicznego mogą realizować zadania opieki czynnej.
Zaledwie 696%tych placówek pracuje codziennie.
Fakt, że poradnie zdrowia psychicznego w ogromnej większości mieszczą się w zespołach opieki zdrowotnej, ułatwia współpracę z opieką podstawową i środowiskiem chorego.
W I 995 r.wśród chorych leczonych w poradniach zdrowia psychicznego u 34%rozpoznano zespu (y psychotyczne-najczęściej schizofrenię (149) i psychozę afektywną (96) .
Większość 5 P%rozpoznań stanowiły zaburzenia niepsychotyczne-najczęściej (4 O 6%) nerwice, psychogenne zaburzenia somatyczne i reakcje adaptacyjne.
Niepsychotyczne zaburzenia psychiczne na podłożu organicznym s*w**Około 100 poradni zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży nie zaspokaja potrzeb pacjentów w trudnym wieku rozwojowym i ich rodzin.
Placówki te znajdują się na ogół w dużych miastach, w wielu województwach brak tej formy pomocy.
Część ich zadań spełniają poradnie międzyszkolne, ośrodki wczesnej interwencji organizowane przez stowarzyszenia rodziców, poradnie zdrowia psychicznego dla dorosłych, czasem pediatrzy.
Jedną z głównych przyczyn takiego niezadowalającego stanu rzeczy jest brak psychiatrćw dziecięcych.
W 405 poradniach odwykowych, prowadzonych przez zespoły opieki zdrowotnej, leczy się rocznie 105 tysięcy osuń uzależnionych od alkoholu.
Zadaniem tych poradni jest również prowadzenie opieki czynnej nad pacjentami zobowiązanymi do leczenia przez sąd (przy współpracy z kuratorem) oraz współdziałanie z klubami abstynentów.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- www organizacja psychiatrycznej opieki zdrowotnej w Polsce