Konsultacja zawiera w sobie ciąg działań, które można nazwać jej etapami.
Najprościej mówić c 1) przyjęciu wezwania na konsultację: 2) zbieranie informacji: 3) zakomunikowanie konsultowanemu (wzywającemu na konsultację) wyników badania, wniosków.
Konsultant psychiatra powinien zdawać sobie sprawę, że jego działanie na każdym etapie ma służyć, poza dążeniem do rozwiązania problemu, dla którego jest wezwany, również edukacji konsultowanego na przyszłość.
Stąd też niezbędne jest przestrzeganie pewnych zasad.
Wezwanie na konsultację, które jest początkiem komunikacji z konsultantem, powinno mieć charakter pisemny, z określeniem problemu, jaki jest do rozwiązania i do którego w trzecim etapie ma ustosunkować się konsultant.
Konsultanta obowiązuje systematyczność, jasność, rzeczowość w rejestrowaniu wyników badania, oddzielanie faktów od interpretacji, wskazywanie na praktyczne rozwiązania, udzielanie wyjaśnień konsultowanemu podczas dyskusji itd.
Czynniki wpływające na skuteczność pracy konsultanta.
Wyniki pracy konsultanta i zakres realizowanych zadań zależą ud wielu czynników.
Niektóre z nich można określić jako obiektywne.
Są to np.formy organizacyjne i warunki pracy konsultanta.
Konsultant może być wzywany doraźnie, gdy zaistnieje jakaś potrzeba, może być związany z oddziałem o określonej specyfice, ze szczególnie nabrzmiałą w nim problematyką emocjonalną, psychospołeczną (np.oddział onkologiczny, oddział intensywnej opieki medycznej, transplantologiczny, geriatryczny itd) .
Konsultant może też pracować w interdyscyplinarnym zespole konsultantów szpitala wielospecjalistycznego albo w ramach oddziału “medyczna-psychiatrycznego”Inna grupa czynników wiąże się ze sposobem spostrzegania potrzeb konsultacji psychiatrycznej, motywuw, dla jakich uważa się za stosowne wzywanie konsultanta (np.ograniczanie się do wezwania wtedy, gdy pacjent zakłóca porządek oddziału, lub też wezwania w celu lepszego rozumienia stanu emocjonalnego, związanego z sytuacją życiową pacjenta) .
Bardzo istotna grupa czynników wiąże się z osobą konsultanta psychiatry z jego wiedzą, doświadczeniem, stopniem zaangażowania.
Nawet duża wiedza i doświadczenie w zakresie psychiatrii ogólnej nie jest wystarczająca.
Konsultant musi wiele się nauczyć z dziedziny psychiatrii konsultacyjnej, w niej zdobyć doświadczenie.
(Jest bardzo obszerne piśmiennictwo na temat psychiatrii konsultacyjnej, zarówno podręcznikowe, jak i dotyczące wielu zagadnieńspecjalnych) Konsultant musi być człowiekiem zaangażowanym w swą pracę.
Podkreśla się też pewne cechy osobowości konsultanta, które pozwolą na zaakceptowanie go, zdobycie zaufania, wysoką ocenę użyteczności jego działań.
Konsultant powinien wykazać się umiejętnością współpracy, elastycznością w kontaktach międzyludzkich: musi szanować pracę i wszelkie wysiłki psychoterapeutyczne swych kolegćw nie psychiatrów.
Konsekwencja, niezawodność, niewłączanie się w rozgrywki interpersonalne zespołu, jasne przekazywanie swej wiedzy, a wniosków w sposób praktyczny-to tylko niektóre spośrćd ważnych cech konsultanta.
Silna motywacja psychiatry do pracy konsultacyjnej, stałe samokształcenie i zdobywane doświadczenie pozwalają na coraz większą skuteczność pracy konsultanta.