Przebieg psychoterapii.

W przebiegu psychoterapii między pacjentem i terapeutą powstaje swoista więź uczuciowa, związana z pełnieniem określonych ról dla osiągnięcia wspólnego celu.
Terapeuta często staje się dla pacjenta wyjątkowo ważną postacią, która zaspokaja jego potrzeby emocjonalne i w relacji z którą odtwarza wzorce swoich układów z innymi znaczącymi osobami w swoim życiu.
Wzajemne emocje są niekiedy bardzo intensywne.
W relacji terapeutycznej występują charakterystyczne układy między dominującym a uległym, opiekującym się a otrzymującym opiekę, walczącym a współdziałającym itp.
Występują różnorodne i niekiedy odmienne postawy uczestników, zachodzą stale procesy interakcji i komunikacji, wzajemna wymiana informacji zawierających rożne treści i znaczenia.
Dla nawiązywania wspu (pracy i współdziałania nie wystarcza jednak pozytywna więź emocjonalna, niezbędne jest określenie wspólnych celów, uzgodnienie wzajemnych oczekiwań i ról, sposobuw pracy, ich treści, a także otwartość w przekazywaniu komunikatćw i sygnałćw, przekonanie uczesmikćw o słuszności ubranego sposobu oddziaływania.
Znaczenie podobieństwa cech oraz postaw terapeuty i pacjenta dla powstania pozytywnej więzi między nimi wydaje się istotne, ale w niektórych przypadkach ich komplementarny charakter może również korzystnie wp (ywać na jej utrwalenie i rozwój.
Ponieważ psychoterapia jest procesem, w trakcie kturegu interakcje między jego uczestnikami ulegają zmianom zależnie zł uzgadnianych celuw, stosowanych zasad i norm, charakteru problemćw, pełnionych ról oraz atmosfery działania, można prześledzić pewne prawidłowości dynamiki tego procesu.

chociaż świadome oddziaływanie na przebieg procesu psychoterapeutycznego przez jego uczestników, zwłaszcza terapeutę, może go zmodyfikować, przyspieszyć lub zwolnić, uczynić bardziej lub mniej widocznymi jego poszczególne fazy, to jednak występuje ono w każdym przypadku.
Dla wielu (jeśli nie większości) pacjentów-ze względu na ich dotychczasowe bezskuteczne próby poradzenia szbie ze swoimi cierpieniami, trudnościami i problemami-ważne jest uzyskanie poczucia, że przy pomocy terapeuty można określić ich istotę i przyczyny, zastosować właściwe sposoby ich eliminacji, sprecyzować cele leczenia oraz uzyskać kompetentne informacje o osiąganych postępach.
Aby zaspokoić te oczekiwania i jednocześnie zmniejszyć negatywne emocje pacjenta-niepokój, strach, obawy, złość, rozczarowanie, zniechęcenie, obniżenie nastroju-należy zaprogramować i konsekwentnie realizować przebieg terapii.
Wpłynie to na rozwój korzystnej relacji między terapeutą a pacjentem, sprzyjając osiąganiu sukcesywnych celów.
W planowaniu kolejnych faz całości terapii należy rozpocząć od ustalenia, które cele są ważne, podstawowe, a które mniej ważne, które można określić jako długo czy iredniofalowe, a które trzeba zrealizować szybko.
Pomocne jest zapoznanie pacjenta z kryteriami skuteczności działania stosowanych technik w poszczególnych fazach terapii, aby mógł un sam sprawdzać osiągane postępy.
Przy tym nader ważne jest podkreślenie przez terapeutę sukcesów, zachęcanie do podjęcia kolejnych kroków.
Takie regularne omawianie w postaci sporządzania okresowych bilansów i ewentualnych przyczyn braku współpracy oraz uzgodnienie dalszych perspektyw, zadań i celów może ułatwić przeprowadzenie analizy dotychczasowych wyników i kreślenie dalszych zadań.
Podobny przebieg może mieć pojedyncze spotkanie terapeutyczne.
Warto je zakończyć podsumowaniem wyników przez pacjenta i uzupełnieniem tej opinii oceną terapeuty oraz sformułowaniem przez niego programu następnego posiedzenia.
Jeśli przebieg terapii jest zgodny z powyższymi założeniami, to można wyodrębnić w nim następujące fazy, które naturalnie często zachodzą na siebie: nawiązania kontaktu, uzgodnienia kontraktu terapeutycznego, odreagowania emocji towarzyszących omawianiu spraw trudnych, intymnych i bolesnych, desensytyzacji, czyli wygaszania negatywnych emocji związanych z przeżyciami i urazowymi sytuacjami, powstawania wglądu, czyli nowego rozumienia i oceny przyczyn przeżywanego problemu, jego istny, charakteru i sposobu rozwiązania, oraz reorientacji, czyli kształtowania się nowych, skuteczniejszych sposobów reagowania i zachowania się.
Wielu psychoterapeutów reprezentuje pogląd, że korzystniejsze jest, aby nie strukturalizować i programować zbyt szczegółowo przebiegu psychoterapii.
Dlatego też nie precyzują konkretnych celów, nie omawiają stosowanych technik, nie określają występujących zjawisk, nie planują w sposób szczegulowy kolejnych kruków, starają się uzyskać charakterystyczne dla poszczególnych faz terapii wyniki przez spontaniczny przebieg całego procesu leczenia.
Wśród trudności w przebiegu psychoterapii można wyróżnić te, które są głównie udziałem terapeuty, oraz te, które przeżywa pacjent.
Terapeuta może w pierwszej fazie terapii mieć trudności z akceptacją i zrzzumieniempacjenta, w następnej może unikać omawiania tematów i problemów choregu, wzbudzających w nim obawy.
W fazie wypracowania wglądu może.

czynić to zbyt szybko i dążyć do jego nadmiernej, głębokości”, lub odwrotnie może zajmować bierną postawę.
Może czuć do pacjenta złość za opór, brak współpracy, wypowiadanie wglądu bez zmian zachowania, może być zniechęcony niedostatecznymi rezultatami terapii.
W końcowej fazie terapii zaś może mieć trudności z zakończeniem leczenia ze względu na nadmierną opiekuńczość.
Z kolei pacjent w pierwszej fazie terapii może mieć niedostateczną motywację do leczenia psychoterapią, może mieć trudności z zaakceptowaniem propozycji terapeuty, przejawiać przeżywane ujemne emocje wobec terapeuty, demonstrować nadmierną zależność i uległość.
W następnej fazie natomiast może przejawiać nadmierny opór przeciwko uzyskaniu wglądu i zmianom zachowania się oraz pokonywaniu trudności.
Może wykazywać niechęć do rezygnacji z korzyści chorobowych i podjęcia aktywności.
W ostatniej fazie może mieć trudności z rezygnacją z zależności i wsparcia oraz wykazywać obawy przed samodzielnym życiem.
Skuteczne rozwiązanie wymienionych problemów i pokonywanie tych trudności wymaga, aby terapeuta był świadomy ich istnienia oraz charakteru i poddawał przebieg terapii stałej analizie, niekiedy przy udziale innych członków zespołu terapeutycznego.

Artykuł dotyczy następujących zagadnień:

  • fazy psychoterapii
  • przebieg psychoterapii
  • Fazy relacji terapeutycznej
  • fazy w przebiegu psychoterapii