Skoro zdjęcie przeglądowe czaszki niewiele wzbogaca naszą wiedzę o zmianach strukturalnych w obrębie mózgu, z tej prostej przyczyny, iż tkanka nerwowa nie jest na takim zdjęciu uwidoczniona, należy dążyć do zacieniowania przestrzeni płynowych mózgu, aby uwidocznić ewentualne przemieszczenie struktur mózgowych, zmianę proporcji przestrzeni płynowych lub utrudnienie krążenia płynu mózgowa-rdzeniowego.
Jako środka cieniującego można użyć powietrza bądź środków zatrzymujących promienie rentgenowskie, czyli cieniujących pozytywnie.
Kontrastowanie powietrzem układu komorowego mózgu nazywamy pneumoencefa (agrafią (PEG, odma mózgowa) .
Powietrze można podać drogą nakłucia lędźwiowego lub podpotylicznego.
Zacieniowaniu ulegają przestrzenie płynowe wewnętrzne mózgu (komory boczne, komora Ul i IV) oraz przestrzenie zewnętrzne podpajęcze, wraz ze zbiornikami płynu mćzgowo-rdzeniowego.
Badanie to należy jednak uznać za inwazyjne, wiąże się ono ze znacznymi dolegliwościami (bóle głowy, nudności, wymioty) , które utrzymują się przez jakiś czas pc badaniu.
Było ono bardzo rozpowszechnione w latach sześćdziesiątych, kiedy to poszukiwano dowodów na organiczne tłu wielu zaburzeń psychicznych.
Obecnie badania pneumoencefalograficzne mają marginalne znaczenie, gdyż zastąpiono je tomografią komputerową mózgu, która jest badaniem nieinwazyjnym, a dostarcza natomiast wielu danych dotyczących stanu tkanki mózgowej, na czym mJn, polega jej przewaga nad pneumoencefalcgrafią.
W en try k u I o g r a fi a, czyli podawanie środka cieniującego pozytywnego do układu komorowego mózgu, ma zastosowanie głównie w neurochirurgii jako zabieg inwazyjny i wymagający interwencji zespołu chirurgicznego.
Z punktu widzenia diagnostyki klinicznej nie jest to badanie, które lekarz psychiatra zaleca często: pozostaje ono w gestii neurochirurgów.
Badanie kontrastowe układu naczyniowego mózgu.