Określenie, podstawowe cechy i klasyfikacja.
Lekami noo (rogowymi nazwano grupę środków farmakologicznych, zróżnicowaną pod względem budowy chemicznej, których wspólną cechą jest poprawa ukrwienia (przepływu) i metabolizmu mćzgu.
Wpływają cne na tzw.funkcje kognitywne (koncentracja uwagi, spostrzegawczość, pamięć) .
Przypuszcza się, że leki re wpływają bezpośrednio na struktury odpowiedzialne za poziom czuwania.
Chociaż nie ulega wątpliwości, że leki nonropowe mogą w określonym przedziale czasowym modyfikować krążenie i ukrwienie mózgu, to ich działanie psychofzjologicznejest trudne do oceny, bowiem leki te nie dają natychmiastowej odpowiedzi zarćwno w doświadczeniach na zwierzętach, jak i w subiektywnym odczuciu pacjenta.
Działaniem poprawiającym ukrwienie mózgu zdznacza się wiele środków znanych z tradycyjnej farmakologii (kofeina, strychnina, pentetrazol, teofilina, .
aminofilina, dihydruergotamina, dihydroergnoksyna) .
Do omawianej grupy zalicza się takie preparaty, jak: deanol, meklofenoksat (Lucidril, Centrophenoxin.
Poiła’) , cynaryzynę (Stugeron) , pirytyncl (Enerbol) , piracetam (Nocuopil) , a także prokainę.
Z nowszych i skuteczniejszych środków warto wymienić winkaminę (znaną pod różnymi nazwami, m 3 n.
Vmcamin, Vincafr) -krystaliczny alkaloid z barwinka Wińca minor.
W związku ze stałymi pzszukiwaniami leków, które miałyby korzystny wpływ w sensie spowolnienia procesu chorobowego w zespołach utępiennych pierwotnie zwyrodnieniowych typu Alzheimera, stosuje się leki o rćżnym mechanizmie działania, np.wpływające neuroprotekcyjnie, pobudzające przewodnictwo w układzie cholinergicznym itd.
Niestety nie dysponujemy do tej pory lekiem, który by działał nozolitycznie (przyczynowo) w chorobie Alzheimera.
Do starszych leków, które stosowano uprzednio w cherubie Parkinscna, należy selegilina (Jumex) , inhibitor MAO typu B (monoaminooksydazy) .
Z nowszych lekuw, które wpływają na układ cholinergiczny, stosuje się na świecie, ale również w Polsce, takie leki jak: takryna (Cognex) , donepezil (Aricept) i Exelon.
Wspólną cechą tych leków jest hamowanie (inhibicja) acetylochclinesrerazy, co powoduje wzrost poziomu acetylocholiny-przekaźnika w receptorach cholinergicznych.
Takryna jest lekiem stosunkowo toksycznym, niekorzystnie wpływa na wątrobę i ostatnio obserwuje się odwrót od jej stosowania.
Dwa ostatnie leki budzą duże nadzieje lekarzy zajmujących się pacjentami z choroba Alzheimera.
Leki najczęściej stosowane umieszczono w tabeli 17.
Leki nootropowe aktywizują, polepszają funkcje pamięciowe, mają pewien wpływ na samopoczucie, podnoszą stan czuwania, normalizują rytm snu i czuwania-pod warunkiem odpowiedniego dawkowania i rozkładania dobowych dawek.
Wskazania.
Znaczenia leków tej grupy nie należy przeceniać.
Stykając się z chorymi w praktyce przychodnianej, odnoszę wrażenie, że lekarze stosują je (ww mann bez dostatecznej potrzeby.
Głównym wskazaniem są zespoły nępienne o etiologii: naczyniowej (otępienie wielozawa (owe) , zwyrodnieniowej, urazowej.
Objawy uboczne.
Leki nouuopowe są na ogćł debrze znoszone przez pacjentów.
Zdarzają się przypadki zlej tzlerancji, zwłaszcza u osób starszych: mogą wystąpić stampobudzenia psychoruchowegc, niepokój, lęk, drażliwość i zaburzenia snu.
Z tego powodu leków tych nie należy stosować na noc.
Przeciwwskazania.
Są różne dla wieku chorych i wiążą się z czynnikami etiologicznymi.
Należy np.zachować ostrożność u chorych z nadciśnieniem tętniczym w stosowaniu leków hipertensyjnych (kofeina, dihydroergnamina) .
W otępieniu wielozawałowym (wielozatorowym) nie są wskazane leki rozszerzające naczynia krwionośne.
Przeciwwskazaniem są też stany pobudzenia psychoruchowego z lękiem i bezsennością, czynna padaczka.
Sposób podawania i dawkowanie.
Większość leków nootropowych wymaga długotrwałego stosowania.
W odróżnieniu od leków przeciwlękowych, pobudzających i nasennych, leki nootropowe przeważnie nie wywołują lekozależności.
Wyjątek stanowi deanol.
Dawkowanie zawiera tabela i 7.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- leki kognitywne
- leki prokognitywne
- alzheimer leki nootropowe
- leki nootropowe wskazania
- prokognitywna