Podstawowym wskazaniem do podawania TLPD są depresje występujące w przebiegu chorub afektywnych.
Leki re pomagają również w terapii depresji objawowych (polekowych, występujących w przebiegu chorób somatycznych) , można je stosować raz dziennie (amiuyptylina, klomipramina, dezipramina) , rano lub lepiej wieczorem.
Przeciwwskazania.
Przeciwwskazaniami do stosowania TLPD (w tym imipraminyi amiuyptyliny) są następujące stany chorobowe: jaskra, zaburzenia rytmu serca (zwłaszcza migotanie przedsionków) , choroba niedokrwienna serca, okres.
bezpośrednio po zawale mięśnia sercowego, znaczne nadciśnienie i niedociśnienie tętnicze, nadczynność gruczołu tarczowego, choroba Addisona, ciężkie uszkodzę-.
nie narządów miąższowych (zwłaszcza wątroby i nerek) lub układu krwiotwórczego, zespoły depresyjne przebiegające z zaburzeniami świadomości, zatrucie alkoholem, barbituranami, narkotykami, lekami psychotropowymi, lekami o działaniu cholinolitcznym albo adrenergicznym.
Dużej ostrożności wymaga stosowanie TOPI u osób ze schorzeniami narządu krążenia, w tym chorobą niedokrwienną serca, zaburzeniami układu przewodzącego, z nadciśnieniem i miażdżycą, zaburzeniami przemiany materii, przerostem gruczołu krokowego, zaburzeniami układu krzepnięcia i krwawienia, organicznymi uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego (zwłaszcza padaczką) , u osób wyniszczonych, niedożywionych i w złych stanie ogólnym.
W takich przypadkach stosowanie TLPD należy łączyć z odpowiednim leczeniem schorzeń somatycznych.
Nlależy zachować ostrożność w stosowaniu omawianej grupy leków u osób w wieku podeszłym.
Działania niepożądane i powikłania.
Objawy uboczne, zazwyczaj nie będące przeszkodą w kontynuowaniu leczenia, występują u większości leczonych: dotyczy to zwłaszcza pierwszych kilkunastu dni kuracji.
Objawy psychiczne te senność, bezsenność, niepokój, zaburzenia koncentracji uwagi, upośledzenie pamięci: objawy somatyczne: wysychanie błon śluzowych, zaburzenia akomodacji, tachykardia, zmiany ciśnienia krwi, osłabienie lub zwiększenie apetytu, poczucie niestrawności, nudności, zaparcia, przyrost masy ciała, utrudnione oddawanie moczu (głównie u mężczyzn z przerostem gruczołu krokowego) , obniżenie potencji płciowej, bóle i zawroty głowy, drżenie rąk, odczyny skórne (świąd, pokrzywka, rumień) .
Powikłania zdarzają się nieporównywalnie rzadziej, często ich przyczyną jest nieprzestrzeganie przeciwwskazań i zasad stosowania TLPD, niekiedy interakcje.
Powikłania psychiczne to: pojawienie się nasilonego lęku, niepokoju, podniecenia psychoruchowego, zaostrzenie objawów psychotycznych (głównie zespołu paranoidalnego w przebiegu schizofrenii) , zespół antycholinergicznyośrodkowy (majaczenie, przymglenie świadomości) , zmiana fazy depresyjnej w maniakalną, , zespół abstynencyjny”przy nagłym odstawieniu TLPD (dłużej stosowanych) .
Do powikłań neurologicznych należą: napady drgawkowe (0.
5-1, 0%leczonych) , silne drżenie mięśniowe, mioklonie, zespoły parkinsonowskie (sporadycznie) , napady dyskinez (sporadycznie) , wśród powikłań somatycznych: duże zmiany ciśnienia tętniczego krwi (wzrost lub spadek) z ryzykiem utraty przytomności, upadku, niedotlenienie i zaburzenia przewodnictwa mięśnia sercowego, tachykardia, migotanie przedsionków, zatrzymanie moczu, wzrost ciśnienia śród gaikowego (u chorych z jaskrą) .
Do sporadycznie obserwowanych zaburzeń należą: zwiększenie aktywności uansaminaz we krwi, leukopenia z granulocytopenią, trombocytopeniazmiany krzepliwości krwi.
Wpływ na płód i stan zdrowia noworodków.
TLPD i ich czynne metabolity przenikają przez łożysko i mogą wywierać szkodliwe działanie na płód.
Obserwowane u zwierząt doświadczalnych zmiany mają charakter toksyczny, nie zaś teratogenngy.
Nie ma dowodów na to, że TLPD mogą wywierać wpływ teratogennyu człowieka, jednak możliwości takiej nie można wykluczyć.
W tej sytuacji należy unikać stosowania ich w pierwszym trymestrze ciąży.
Niemal wszystkie TLPD są wydalane z mlekiem matek karmiących.
Szacuje się, że w takiej sytuacji dziecko otrzymuje z pokarmem 1%dawki dobowej leku pobieranego przez matkę.
Prowadzenie pojazdów mechanicznych.
Aktywna faza leczenia (związana ze stosowaniem dużych dawek leków przeciwdepresyjnych lub początek kuracji) jest zwykle przeszkodą do prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Zatrucia.
Zatrucia TLPD należą do najpoważniejszych z tych, które powodują leki psychotropowe.
Dlatego też trzeba przestrzegać określonych zasad przy ordynowaniu leków przeciwdepresyjnych, zwłaszcza w warunkach ambulatoryjnych.
Przy wystawianiu recept należy pamiętać, że dawka silnie toksyczna (często śmiertelna) jest jedynie 3-5 razy większa od maksymalnej, jest więc ze wszech miar wskazane, aby leki takie pozostawały pod kontrolą osób sprawujących opiekę nad chorym.
U osób pozbawionych opieki należy unikać zalecania w warunkach ambulatoryjnych dużych ilości TLPD, których nadużycie może spowodować ciężkie zatrucie.
Dotyczy to niemal wszystkich przedstawicieli tej grupy łza niebezpieczne uchodzą zwłaszcza dotiepina, dezipramina, amiuyptylina) .
Obraz kliniczny zatruć, ich nasilenie i zagrożenie życia są zależne od rodzaju leku, wielkości dawki, indywidualnej wrażliwości na lek oraz od stosowanego leczenia.
Obraz kliniczny zatruć: przymglenie świadomości, majaczenie lub śpiączka typu atropinowego (zależnie od dawki leku i czasu trwania zatruciakz reguły pojawiają się: hipertermia, zaburzenie rytmu serca, które mogą być przyczyną śmierci.
Do typowego obrazu należą też drżenia mięśniowe, miokloniei napady padaczkowe.
W leczeniu stosuje się mań.
Ozostygminę, leki p-adrenolityczne, dializę pozaustrojową, często zachodzi potrzeba hospitalizacji na oddziałach ostrych zatruć.
Interakcje.
Osoby z depresjami zwłaszcza typu endogennego to często chorzy somatycznie, u których stosuje się również leki inne niż przeciwdepresyjne.
Znajomość interakcji leków przeciwdepresyjnych z innymi lekami jest warunkiem prowadzenia kuracji w sposób bezpieczny i skuteczny.
Wykaz ważniejszych niekorzystnych interakcji zestawiono w tabeli 12.
W leczeniu niektórych stanów depresyjnych kojarzy się leki przeciwdepresyjnez innymi lekami psychotropowymi.
I tak, w celu wzmożenia działania uspokajająco-anksjolitycznego stosuje się jednocześnie małe dawki pochodnych benzodiazepinylub neuroleptyków (zwłaszcza chlorprotksenu, lewomepromazyny) , w leczeniu zaś depresji psychotycznych lub z podnieceniem ruchowym dołącza się średnie dawki niektórych neuroleptyków (pernazyna, lewomepromazyna) .