Podstawowe cechy leków przeciwpsychotycznych.
Neuroleptykami nazywa się tradycyjnie leki, które wpływają swoiście na objawy psychztyczne, usuwając zespoły przebiegające z omamami i urojeniami (działanie przeć iwwytwórcze, syndromolugiczne) .
Nazwę neuroleptyki wprowadzili w 1955 roku Dehy i Deniker dla środków charakteryzujących się tym, że: 1.
Działają zobojętniająca bez skutku narkotycznego: 2.
Wpływają na sferę napędu psychoruchowego, najczęściej uspokajająco w stanach podniecenia, ale także i aktywizująco w stanach zahamowania: 3.
Powodują cofanie się wielu ostrych i przewlekłych stanów psychotycznych przebiegających z omamami i urojeniami (np.w psychozach paranoidalnychcj 4.
Mają zdolność neutralizowania objawów psychopatologicznych, wywołanych przez środki psychozotwórcze (psychodysleptyczne) : S.
Oddziałują na układ pozapiramiduwy (objaw neuroplegii) i wywołują wiele objawów wegetatywnych ośrodkowych i obwodowych.
Mechanizm działania leków neuroleptycznych jest dzisiaj wiązany głównie z osłabieniem przekaażnicrwa dopaminergicznego, ale również serotoninergicznego.
Większość neuroleptyków wywiera również wpływ na inne układy neuroprzekażnikowe.
Leki te działają adrenolitycznie, przeciwhistuninowo, a niektóre przeciw cholinergicznie.
Biorąc pod uwagę mechanizm działania neuroleptyków na poszczególne receptory, stosuje się niekiedy podział dychutymiczny na leki nieselektywne, tj.działające na różne układy neuroprzekażnikowe i selektywne, kiedy istnieje możliwość wybiórczego wpływu na te receptory, od których zależy efekt leczniczy z jednoczesnym wyeliminowaniem wpływu na inne układy neuroprzekażnikowe, ci hamowania których zależą objawy niepożądane.
Neurony i receptury Dy znajdują się w różnych strukturach mózgu, ale przede wszystkim w prążkowiu (układ nigrosuiatalny związany z regulacją czynności motorycznych) , w strukturach układu limbicznego i kory (układ mezolimbiczny i mezokonykalnyregulacjaczynności emocjonalnych) i w podwzgćrzu (układ lejkcwo-przysadkowy związany z wydzielaniem niektórych hormonów, zwłaszcza prolaktym) .
Działanie przeciwpsychotyczne neuroleptyków zależy ud wpływu tych leków na przekażnictwo dopaminergiczne w układzie limbicznym: blokowanie receptorów.
Dy w układzie nigrostriwalnym jest przyczyną wielu objawów niepożądanych, przede wszystkim zespołu pczapiramidowego (tzw.parkinsonizmu polekowego) i późnych dyskinez.
Te ostatnie występują po dłuższym stosowaniu neuroleptyków, wskutek wytworzenia się nadwrażliwości i zwiększenia liczby posrsynaptycznychreceptorów D.
Z wyników badań ostatnich lat wynika, że neuroleptyki wykazują powinowactwo dc luźnych receptorów dopaminergicznych od D do D.
Większość znanych neuroleptyków działa na receptory 1, i D i dlatego ich blokada ma głćwny wpływ na objawy psychotyczne.
Rola pozostałych typów receptorów dupaminowych nie jest jeszcze dz końca wyjaśniona.
W związku z pojawieniem się nowych, tzw.atypowych neuroleptyków, które poza wpływem na układ dopaminergiczny wpływają na układ serotoninergiczny (receptory 5-HT, ) , wzrosło zainteresowanie receptorami tego układu i ich rolą w patnnechanizmiepsychoz schizofrenicznych.
Szczególnie silny wpływ na przekażnictwoserutoninergiczne wywierają takie, nietypowe’neuroleptyki, jak: klozapina, olanzapina, znepina, senindul, risperidon i amperozyd.
O niekturych lekach z rej grupy będzie jeszcze mowa w dalszej części rozdziału.
Dzisiaj już wiadomo, że profil kliniczny działania przeciwpsychctycznegoneuroleptyków zależy od ich wpływu na określone układy neuroprzekażnikowe.
Przeciwwytwórcze działanie leków zależy ud hamowania receptorów D” wpływ na receptory 5-HT, zmniejsza nasilenie objawów negatywnych (albo podstawowych według E.
Bleulera) w schizofrenii.
Do leków z grupy atypowych neuroleptyków o takim mechanizmie działania zalicza się risperidon, ale również niektóre z wymienionych powyżej.
Dążeniem psychofarmakologii jest synteza takich neuroleptyków, które ubek skutecznego działania przeciwpsychotycznego wywoływałyby znikomy wpływ uboczny.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- leki przeciwpsychotyczne
- leki przeciwpsychotyczne nazwy
- amperozyd
- leki przeciwpsychotyczne przykłady
- nietypoe neuroleptyki