Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w MiędzynarodowćjStatystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10, WHO) nie wyodrębnia grupy zaburzeń pojawiających się w wieku podeszłym, w czym dostrzegam pewną niekonsekwencję, skoro uwzględnia zaburzenia rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i w wieku młodzieńczym.
W tej sytuacji w niniejszym rozdziale omawiam zwięźle i zbiorczo zaburzenia psychiczne typowe dla wieku podeszłego, a szczegóły czytelnik znajdzie w innych rozdziałach.
Nie będę tutaj wymieniał zaburzeń psychicznych, na ktżre ludzie cierpieli w ciągu całego życia.
Trzeba pamiętać, że objawy tych chorób w wieku podeszłym albo się nasilają, albo przeciwnie-łagodnieją.
Znani mi są chorzy na schizofrenię, u których objawy psychotyczne z wiekiem się zmniejszyły, tak iż w okresie starzenia się wykazywali oni co najwyżej osiowe (podstawowe, negatywne) objawy tej choroby.
Uwzględniając specyfikę psychopatologii wieku podeszłego i kryteria IT-10, zaburzenia psychiczne u ludzi w wieku podeszłym należałoby sklasyfikować w następujący sposób: Organiczne zaburzenia psychiczne włącznie z zespołami objawowymi Otępienie w chorobie Alzheimera, otępienie naczyniowe, otępienie w innych cherubach klasyfikowanych gdzie indziej (choroba Fioka, Creutzfeldta-Jakuba, Hunringtona, Parkinsona) , otępienie bliżej nie określone, organiczny zespół amnestyczngy (starczy zespół Korsakowa) .
Zespoły zaburzeń świadomości (przymglenie, ntajaczenie, zamrzczenie, splątanie) Inne zaburzenia psychiczne spowodowane uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu i chorobą somatyczną (halucynoza organiczna-zespół parafrenicznywedług nazewnictwa polskiego) , organicznie uwarunkowane psychozy: katatoniczne, urojeniowe (paranoiczne i paranoidalne) , zaburzenia nastroju (afektywne) tj.maniakalne, depresyjne i dwubiegumowe, organicznie uwarunkowane zaburzenia, lękowe, dysociacyjne (histeryczne) , organicznie uwarunkowane zaburzenia osobowości i zachowania: organiczne zaburzenie osobowości (w Polsce osobowość ence (alopatyczna lub charakteropatia) .
Zaburzenia nerwicowe, związane ze stresem i pod postacią somatyczną Zaburzenia lękowe w postaci fobii, zaburzenia obsesyjna-kompulsyjne, reakcja na stres i zaburzenia adaptacyjne, zaburzenia dysccjacyjne (konwersyjne) , zaburzenia występujące pod postacią objawów somatycznych, np.hipochondryczne, uporczywe bóle głowy psychogenne.
Zaburzenia behawioralne związane z zaburzeniami fizjologicznymi i czynnikami fizycznymi Zaburzenia odżywiania się (żarłoczność psychiczna) , nieorganiczne zaburzenia snu, dysfunkcja seksualna nie spowodowana zaburzeniami organicznymi ani chorobą somatyczną, np.brak lub utrata potrzeb seksualnych, nadmierny popęd seksualny.
Powyższy podział zaburzeń psychicznych nie musi przystawać do codziennej rzeczywistości klinicznej.
Chociaż każda z wymienionych chorćb może teoretycz.
nie występować w czystej postaci, specyfika zaburzeń wieku podeszłego polega właśnie na tym, że obraz psychopatologiczny w tym okresie bywa przeważnie złożony.
Nie ulega wątpliwości, że najbardziej typowym zaburzeniem psychicznym wieku podeszłego jest otępienie.
Na drugim miejscu znajduje się depresja.
Objawy psychotyczne, depresyjne, nerwicowe i behawioralne nakładają się na demencję.
Z przedstawionego podziału wynika jednak, że nie każde zaburzenie musi być organicznie uwarunkowane Zaburzenia osobowości i zachowania występują prawie u każdego chorego.
Na pozór górowanie nastroju euforycznego u tych chorych ułatwia z nimi kontakt i możliwość leczenia.
Pacjenci ci potrafią jednak, płatać figle”, nie podporządkowywać się zaleceniom lekarskim, przejawiać upór i apodyktyczność wobec współpacjentów w szpitalu.
Wywołuje to nieustanne konflikty i zadrażnienia.
Chorzy dysforyczni stwarzają oczywiście więcej kłopotów.
Z wszystkiego są niezadowoleni.
Lekarzy uważają za ignorantów, pielęgniarki są ich zdaniem gruboskórne i niewrażliwe, salowe ordynarne, leki nieskuteczne, wyżywienie skandaliczne, łóżko odpowiada przysłowiowemu, madejowemu łożu”, oddział hałaśliwy itd.
Agresywność słowna i fizyczna takich pacjentów może wyprowadzić z równowagi najcierpliwszą pielęgniarkę.
Zaburzeniom osobowości i zachowania się poświęcam celowo więcej miejsca gdyż naczęściej z ich powodu rodzina csuby w starszym wieku zabiega o jej leczenie w szpitalu psychiatrycznym.
Nie można zaprzeczać, że opieka nad niektórymi pacjentami w warunkach domowych jest niezwykle trudna.
Również sąsiedzi, zmęczeni ciągłymi konfliktami, piszą zbiorowe petycje do poradni zdrowia psychicznego i innych władz o przymusowe leczenie psychiatryczne kłótliwego starca.
Działania takie przeważnie są pozbawione sensu.
Co innego, jeżeli przyczyną agresji jest psychoza.
Szpitale powinny zajmować się diagnostyką i terapią.
Blokowanie łóżek szpitalnych przypadkami opiekuńczymi jest nie uzasadnione merytorycznie i ekonomicznie.
Rodzinom trzeba tłumaczyć, że nie ma lekarstwa na zaburzenia osobowości.
Społeczeństwo musi rozumieć, że ludzie starzy, nawet gdyby ich zachowanie było uciążliwe i nieprzyjemne, mują prawo żyć wśrćd nas.
Ich izzlacjajest postępowaniem niehumanitarnym, a z punktu widzenia psychopmfilaktycznego-szkodliwym.
Pogłębia w starym człowieku poczucie odrzucenia, frustracji, krzywdy i dyskryminacji.
Stymulowanie społecznych postaw tolerancji, wyrozumiałości, życzliwości dla drugiego człowieka powinno być obowiązkiem każdego lekarza i pracownika służby zdrowia.
Zadania takie wynikają też z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
Objawom otępienia poświęciłem więcej miejsca w rozdziale dotyczącym zaburzeń psychicznych na tle organicznym.
Nie będę ich w tym miejscu powtarzał.
Jak wspomniałem, drugim zespołem psychopatologicznym po otępieniu w wieku podeszłym jest depresja.
Wykazuje zna duże zróżnicowanie zarżwno w sensie nozologicznym, jak i symptomarologicznym.
W wieku podeszłym spotykamy oczywiście chorych, którzy wcześniej cierpieli na endzgenne fazy chzrcbyafektywnej, depresja i mania mogą być uwarunkowane organicznym uszkodzeniem lub dysfunkcją mózgu, musimy się liczyć z depresjami somatcgennymi (związanymi z chorobami somatycznymi i ich leczeniem, np.lekami przeciwnadciinieniowymi) , a także psychogennymi (nerwicowymi, reaktywnymi) depresjami.
Częstość występowania depresji w wieku podeszłym jest nudna do precyzyjnej oceny.
Powodów należy szukać w stosowaniu przez autorów badań epidemiologicznych różnych kryteriów diagnostycznych i klasyfikacyjnych.
Gdyby przełożyć kryteria pzdzialu psychiatrów amerykańskich na, dużą”i, małą”depresję, to nawet w tak uproszczonym podziale liczby wykazują duży rozrzut.
Zebrane dane z piśmiennictwa światowego za okres ostatnich 12 lat (od 1985 r.) wskazują, że, duża depresja”u osób w wieku powyżej 65, lż, występuje w granicach od 1, 8 dc 13, 69, zaś, mała depresja”w granicach od 3.
7 do 23.
296.
Czynnikiem wyzwalającym depresję może być ciężkie przeżycie, śmierć kogoś bliskiego (np.wspułmałżonka) .
Stale zmniejszający się krąg krewnych i znajomych pogłębia poczucie osamotnienia i zmniejsza przywiązanie do życia.
Śmierć osoby najbliższej dekompensuje mechanizmy przystosowawcze, co znajduje odbicie zarówno w pogorszeniu się stanu psychicznego, jak i fizycznego.
Obraz depresji, bez względu na etiologię, ma w wieku podeszłym swoją specyfikę.
U chorych tych istnieje duża skłonność do lęku i zaburzeń snu, a przede wszystkim do zgłaszania licznych skarg hipochondrycznych.
Niektórzy objaw ten uznają za wiodący w depresji wieku podeszłego (geriatrio depression) .
Wielu autorów podkreśla częste u ludzi w wieku podeszłym pojawianie się cech pozwalających zaliczać depresje do kategorii psychotycznych.
Cechami są nie tylko ciężkie urojenia depresyjne (poczucie winy, urojenia samooskarżające, urojenia grzeszności i potępienia) , ale również urojenia ksobne i prześladowcze, omamy rzekome i wreszcie urojenia nihilistyczne-zespół Cotarda.
Rozpoznanie depresji w wieku podeszłym nie jest zadaniem łatwym.
Ustalono np., że w ponad 89 przypadkćw rozpoznanych jako zespoły depresyjne chodziło o otępienie.
Z rozpzznaniem depresji, szczególnie w wieku podeszłym, wiąże się ryzyko samobójstwa.
Jest ono dwukrotnie wyższe niż u ludzi w wieku produkcyjnym.
Leczenie chorego na depresję nie należy do zadań łatwych.
Większość leków przeciwdepresyjnych, jak i w ogóle leków psychotropowych, jest w starszym wieku źle tolerowana.
Przede wszystkim trzeba unikać lekćw z działaniu cholinoliiycznym (auopinopodobnym) .
Wiąże się to z występującą w wieku pzdeszłym niewydolnością układu cholinergiczneąz.
U osób starszych istnieje możliwość wspu (występowania kilku churżb.
Zachodzi potrzeba stosowania różnych leków.
Trzeba ich liczbę ograniczać do niezbędnego minimum.
Polipragmazjabywa źródłem różnych dolegliwości np.jatrogennych objawów dyspeptycznych.
Z drugiej struny w wieku podeszłym nie ma wielu punktów zaczepienia dla psychoterapii.
Nic oznacza to jednak rezygnacji z tej metody oddziaływania.
Oprócz środków farmakologicznych, za pomocą których uda się usunąć lub zmniejszyć lęk, poprawić sen, złagodzić przygnębienie, pzzostaje zawsze jeszcze ciepłe i życzliwe zainteresowanie problemami pacjenta i pomoc w ich rozWlĘZyWdlllll.
Jeżeli czynniki psychologiczne i społeczne doprowadziły do zaburzeń psychicznych, w tym przypadku depresji, to dlaczego metodami psychologicznymi i socjologicznymi nie udałoby się tego stanu rzeczy naprawić?
Poprawienie relacji rodzinnych poprzez kontakt z dziećmi i wnukami, załatwienie choremu trapiących go spraw mieszkaniowych, materialnych czy innych wywoła z jego strony wdzięczność i wpłynie korzystnie na nasużj.
Tak rozumiem rolę tzw.psychoterapii.
podtrzymującej, która powinna trwać do końca życia.
Wielu profesjonalnych psychoterapeutów uważa słusznie, że celem psychoterapii powinno być przywrócenie choremu poczucia godności.
Cel ten jest szczególnie adekwatny do sytuacji człowieka starego.
Trudnz zresztą w psychoterapii ustalać arbitralnie cele uniwersalne.
O ile u jednego chorego osiągnięciem celu będzie poprawienie jego samopoczucia, u tyle u drugiego celem tym powinno być uzyskanie wglądu w mechanizmy leżące u podłoża objawów chorobowych.
Tak się ma sprawa z chorymi na nerwice.
Objawy neurotyczne u ludzi w podeszłym wieku nie należą do rzadkości.
Chorzy ci uruchamiają objawy nerwicowe: histeryczne, depresyjne, lękowe, anankastyczne w odpowiedzi na frustrację uczuciową, deprywację elementarnych potrzeb życiowych, konflikty, monotznię i szarzyznę życia, nieakceptaję otoczenia itd.
Zrozumienie przyczyn zachowania się pacjenta psychzgeriatrycznego jest początkiem sukcesu psychoterapii.
Okazywanie choremu serdeczności i szczerego zainteresowania wcale nie musi wzmacniać tak częstej w tym wieku pustawy egocentrycznej, a nawet gdyby tak było, te nie przyniesie tu żadnej szkody.
Za błąd należy natomiast uznać tłumienie, zbyt gorliwe, niektórych objawów za pomocą leków.
Dotyczy to np.bezsenności, lęku, zachowań agresywnych.
Podawanie środków farmakologicznych chorzy odczytują bądź jako zupełne niezrozumienie ich położenia, bądź odbierają jako karę za, niegrzeczne zachowanie”.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- apodyktyczno
- Zesp Cotarda
- choroby psychiczne wieku starczego
- zaburzenia psychiczne wieku starczego
- ZABURZENIA PSYCHICZNE U OSÓB STARSZYCH
- zaburzenia psychiczne osób starszych
- zaburzenia wieku starczego
- choroby psychiczne w starszym wieku
- psychologia wieku podeszłego
- agresja u osób starszych przyczyny
- choroby psychiczne wieku podeszłego
- urojenia w starszym wieku
- podstawy klinicznne zaburzeń psychicznych wieku podeszł
- urojenia wieku starczego
- anything
- Zaburzenia Zachowania U starszych
- urojenia u osob starszych
- psychika wieku podeszłego
- nerwica lękowa w starszym wieku
- zaburzenia widzenia ból głowy w podeszłym wieku
- leki od zaburzeń psychicznych wieku starczego
- zaburzenia zachowania u osób starszych
- schizofrenia u osob starszych
- stabilizatory nastroju stosowane u osób wieku podeszłego
- zachowania seksualne w wieku starczym
- urojenia starszych ludzi
- zaburzenia psychiczne u osób w starszym wieku
- agresja w wieku starczym
- agresywne zachowanie osob starszych
- www artykuły zaburzenia psychiczne w wieku podeszlym
- schorzenia psychiatryczne w podeszlym wieku u mężczyzn
- problemy z czytaniem w starszym wieku
- problemy behawioralne u ludzi
- psychologia ludzi wieku podeszłego
- psychologia ludzi starszych
- psychologia kliniczna wieku starczego
- agresja osob starszych
- problemy seksualne starszych panow
- przyczyny agresji w starszym wieku
- halucynoza u osob starszych
- zmiany organiczne w starszym wieku
- agresja u osbob starszych
- jakie leki w przpadku zaburzeń zachowania u ludzi w podeszłym wieku
- halucynoza starcza
- mania prześladowcza u osób starszych
- mania u ludzi starszych
- napady agresji w wieku starczym
- napady agresji w wieku starszym
- dziecine zachowanie u osoby w podeszłym wieku
- agresywne zachowanie u starszych osob