Wolne rodniki są związkami, które mają, niesparowany”elektron.
Cechuje je duża reaktywność.
Wolny rodnik hydroksylowy (OM) jest BP’razy bardziej reaktywny niż jon hydroksylowy (OM) .
Wolne rodniki powstają we wszystkich komurkach w wyniku reakcji cksyduredukcyjnychi są następnie inaktywowane przez tzw., wymiatacze”wolnych rodników, do których należy m in.witamina E i zredukowany glutation.
Jeżeli dojdzie do zaburzenia równowugi pomiędzy powstawaniem a inaktywacją wolnych rodnikżw, ich nadmiar może powodować uszkodzenie struktur komórkowych, co z kolei prowadzi do śmierci komórki.
Przed 40 łaty wysunięto hipotezę (Barman) , że starzenie jest wynikiem postępującego uszkodzenia komórek w wyniku działania wolnych rodników.
Dalsze badania nagromadziły jednak argumenty przemawiające przeciwko prostej korelacji pomiędzy aktywnością, wymiataczy”wolnych rodników a długością życia.
Nie uzyskano np.istotnego wydłużenia życia przez dietę bogatą w witaminę 1.
Dokonano wobec tego pewnej modyfikacji wolnorcdnikowejteorii starzenia.
Polega ona na tym, że wolne rodniki i womorudnikowereakcje są związane z etiologią niektórych przewlekłych chorób, a te z kolei są przyczyną przedwczesnego umierania.
Wolne rodniki nie powodowałyby zatem starzenia zer we, a jedynie choroby, które prowadzą do gorszego funkcjonowania i w konsekwencji do szybszego niż wynikałoby z genetycznego zaprogramowania, UTlTUH 3.
Obok wymienionych teorii, stosunkowo modnej dzisiaj koncepcji, zaprogramowanej śmierci komórki” (apoptoza) , duże znaczenie przypisuje się również układowi odpornościowemu.
Sprawność układu immunologicznego zmniejsza się z wiekiem.
W związku z tym zmniejsza się nie tylko odporność na cheruby zakaźne, a nawet banalne infekcje (zwykłe przeziębienie może w podeszłym wieku stanowić śmiertelne zagrożenie) , zaburzona może reż być zdolność organizmu do rozpoznawania samego siebie.
Chodzi o grupę chorób autcimmunologicznych, np.reumatoidalne zapalenie stawów i tuczeń układowy.
Z wiekiem słabną zdolności przystosowawcze (adaptacyjne) .
Ludzie starsi coraz gorzej znoszą codzienne kłopoty, mają narastające trudności z radzeniem sobie z prostymi codziennymi uciążliwościami życia, dokonanie zakupów i załatwienie drobnej prostej sprawy urasta do rozmiarów gigantycznej przeszkody.
Trzeba też mieć na uwadze coraz bardziej chwiejną homeostazę.
Typowe dla osób w wieku podeszłym złamanie szyjki kości udowej, a nawet zwichnięcia stawów, mogą być początkiem końca, zwłaszcza gdy pacjent wymaga unieruchomienia, co zawsze zwiększa ryzyko zakażenia i groźnego w tym wieku zapalenia płuc.
Istnieje znane powiedzenie, iż starych drzew się nie przesadza.
Starzy ludzie źle znoszą zmianę miejsca pobytu.
O ile we własnym mieszkaniu, w otoczeniu znanych sprzętów, mają poczucie bezpieczeństwa, o tyle w nowym miejscu czują się zagubieni, wytrąceni z równowagi, odczuwają lęk i przygnębienie.
Umieszczenie pacjenta w szpitalu lub domu pomocy społecznej może wywołać zmiany zachowania, niekoniecznie o charakterze psychotycznym, które poprzednio nie występowały.
Starzenie się powoduje znane objawy somatyczne.
Skóra staje się sucha, cienka i pomarszczona, włosy siwieją i przerzedzają się.
Kości ulegają zdwapnieniu (osteoporoza) , stają się przez to łamliwe i zniekształcają się.
Charakterystyczne zmiany zachodzą w kręgach, co doprowadza du skrzywienia kręgosłupa i pochylonej postawy ciała.
Mięśnie słabną i zanikają.
Stawy ulegają usztywnieniu.
Chód staje się spowalniały, każdy wysiłek fizyczny napotyka duże trudności.
Rysy twarzy zmieniają się, mimika ubożeje.
Wrażliwość zmysłów zmienia się już po 40, cz.
Słuch słabnie, zwłaszcza zdolność selektywnego odbioru pojedynczych tonów, pojawia się dalekowzroczność wymagająca korekcji, u wielu osób pogarsza się węch, co ma też wpływ na smak.
Ludzie starzy mają nagminne kłopoty stomatologiczne.
Wyrostki zębodo (owe zanikają, zęby stają się chwiejne i wypadają.
Powoduje to częste dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, gdyż pokarmy są niedostatecznie przeżute.
W podeszłym wieku istnieje skłonność do zaparć stolca.
U mężczyzn, wskutek powiększania się gruczołu krokowego, występują coraz większe trudności w oddawaniu moczu.
U kobiet częściej niż u mężczyzn zdarza się nieuzymanie moczu.
Wiek podeszły wiąże się z mnóstwem chorób somatycznych, o czym była już TOW d.
Powyższe objawy somatyczne, dołączające się choroby somatyczne i wreszcie objawy starzenia się mózgu stają się przyczyną zmian w stanie psychicznym.
Niewątpliwie na zmiany te wpływa również sytuacja psychospołeczna ludzi starzejących się.
Jest zjawiskiem znanym, że ludzie aktywni, o szerokich zainteresowaniach, pracujący stale umysłowo, gimnastykujący pamięć, a przy tym pogodni i nie uciekający od kontaktów społecznych, zachowują dłużej wysoką sprawność intelektualną niż ludzie nie posiadający hobby, samotnicy, nie umiejący sobie wypełnić czasu pożytecznymi zajęciami.
Ustanowienie tzw.wieku prekluzyjnego w sposób sztywny na podstawie wieku metrykalnego nie zawsze jest działaniem słusznym i sprawiedliwym, ponieważ ludzie starzeją się niejednakowo.
Histeria zna wielu wybitnych polityków, pisarzy czy artystów, którzy do bardzo późnego wieku byli czynni, nowatorscy i twórczy.
Wszelkie ustawodawcze granice emerytalne pomijają te indywidualne różnice między ludźmi.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- teoria wolnych rodników
- Mitochondrialna teoria wolnych rodnikow starzenie