W opisie nerwic uderza duża różnorodność oraz bogactwo objawów i dolegliwości, ich zmienność i często dramatyczny charakter, zawierający niekiedy jakby ukryte treści.
Ponadto objawy nerwicowe są znane każdemu z własnego doświadczenia i dlatego też większość z nich wydaje się zrozumiała.
Niekiedy jednak stopień ich nasilenia, zmienność i wpływ na zachowanie się jednostki mogą wydać się dziwaczne, bezsensowne i niepokojące, a widoczne lub zakładane przez otoczenie dążenie do uzyskania ulg może się przyczynić do ich oceny jako zamierzonych lub przesadnie eksponowanych.
Próby uporządkowania i podziału na kategorie objawów znajdują wyraz w podziałach na objawy somatyczne i psychiczne oraz zachowania, emocjonalne i przeżyciowe, mono-i wielosymptomatyczne.
Jednak zarówno charakter objawów, jak i mechanizmy ich powstawania przemawiają za tym, że tego typu podziały mają względne znaczenie.
Wiele dolegliwości i objawów występuje w rozmaitych powiązaniach w przebiegu zaburzeń u poszczególnych chorych.
Powstające w ten sposób zespoły psychopatologiczne ulegają najczęściej przekształceniom, jedne ustępują, inne zaczynają dominować.
Często stwierdza się przewagę poszczególnych zespołów:astenicznego, lękowego, fobijnego, nauęctw, depresyjnego, hipochondrycznego, ale jeszcze częściej występują zespoły mieszane, w których objawy różnych zespołów nakładają się na siebie.
Fenomenologia.
- Syndrom nagłej zmiany strefy czasu (jet pilot syndrome)
- Zaburzenia lękowe.