W klasyfikacjach zaburzeń psychicznych istnieje tendencja do zastąpienia podziałów opartych na opisie zespołów psychopatologicznych i zawierających sugestie w stosunku do różnicowego rozpoznania, przez klasyfikacje oparte na kryteriach służących do operacjonalizacji zabiegżw diagnostycznych(określenie liczby objawów niezbędnych dla ustalenia rozpoznania, czasu trwania zaburzeń, cechy wykluczającej możliwość określonego rozpoznania).
Przykładem tego typu klasyfikacji jest obowiązująca obecnie w Polsce 10, wersja Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych, w której opisano zespoły występujące dość powszechnie i spotykane w praktyce klinicznej(np.zespół natręctw, lękowy, fobijny, depresyjny, dysocjacyjny i pod postacią somatyczną).
W amerykańskiej klasyfikacji DSM-Ul zastąpiono kategorię nerwic terminem zaburzeń, opisano zaś zespoły jako:dysocjacyjne, afektywne, lękowe, somatopudobne, naśladownicze, psychoseksualne.
Przyjęto również 5-osiowy system dla poszerzenia informacji o pacjencie:oś pierwsza-kliniczne zespoły psychopatologiczne, druga-zaburzenia osobowości, trzecia-chorzby somatyczne, czwarta-nasilenie stresów psychospołecznych, piąta-najwyższy poziom funkcjonowania adaptywnego w ostatnim roku.
W podziałach krajowych wyróżnia się także nerwice:psychasteniczną, hipochondryczną, reaktywne i rozwojowe, nerwice charakteru, układowe, wegetatywne, seksualne.
W niektórych podziałach uwzględnia się charakter społecznej sytuacji lub motywacji osobniczej, np.nerwica zawodowa, małżeńska, niedzielna, roszczeniowa, cdszkodowaniowa, pourazowa itp.
W niektórych podziałach figurują pojęcia, nieprawidłowa reakcja przeżycwwa”, w innych, rozwój nerwicowy”.
W podziałach psychoanalitycznych kryteria dotyczą fazy rozwoju osobowości, w której wystąpiła, fiksacja libido”(np.analna-edypalna), typ dominujących mechanizmów obronnych(np.prymitywne-złożone), rodzaj konfliktów wewnączpsychicznych(np.między superego a id), relacji interpersonalnych(od-do przeciw ludziom).