Oprócz podziału nozologicznego psychoz paralrenicznych na para(renie przewlekłą(, prawdziwą”)i zespoły parafeniczne(halucynozy), znane są podziały nozograficzne, uwzględniające przewagę lub charakter poszczególnych objawów klinicznych.
Jeżeli urojenia są u chorego wyjątkowo logicznie spójne i tworzą zwarty system taki przypadek zalicza się do parafrenii systematycznej.
Chorzy w przeważającej liczbie przypadków są przygnębieni, stosownie do treści omamów i urojeń prześladowczych.
Zdarzają się jednak bardzo rzadko chorzy wypowiadający urojenia wielkościowe, których nastrój zabarwiony bywa hipomaniakalnie, zaś w ich zachowaniu uderza nieadekwwnoić.
W tych przypadkach rozpoznaje się para(renie ekspansywną.
Zespoły parafreniczne, zaliczane do halucynoz, mają zazwyczaj ostry przebieg.
Typowym przykładem zespołu parafrenicznego pochodzenia toksycznego jest ostra omamica alkoholowa(Adlwmosis neum pzauzmm).
Psychoza ta wybucha nagle, czasem poprzedzona jest zwiastunami neurastenicznymi.
W obrazie klinicznym góruje silny lęk związany z halucynacjami słuchowymi i urojeniami prześladowczymi.
Chorzy mogą być pobudzeni psychoruchowo, co wymaga zróżnicowania z innymi psychozami, zwłaszcza majaczeniem alkoholowym.
Świadomość jest jednak zachowana, chorzy są na ogół dobrze zorientowani we wszystkich kierunkach.
Podobny ostry przebieg mają zespoły parafreniczne na tle niewydolności krążenia, chorób infekcyjnych itd.
Objawy halucynoz przeważnie szybko ustępują, rzadziej przechodzą w stan przewlekły.
Przyczyną ostrej halucynozy z omamami wzrokowymi może być deprywacja sensoryczna u chorych po niektórych operacjach okulistycznych(halucynoza wzrokowa, oltalmopatyczna).
Szczególną postać psychozy parafrenicznej stanowi też halucynoza dotykowa, pasożytnicza(niektórzy autorzy zaliczają tę psychozę dc zespołów urojeniowychobłęd pasożytniczy).
Chory odczuwa omamowa, drążące w skórze pasożyty”.
Przypadkowe wykwity skórne lub ślady zadrapań naskórka mają lekarza przekonać o prawdziwości jego twierdzeń.
Jeden z obserwowanych przez nas chorych rysował, robaki”, które, czul”pod skórą-kształtem przypominały amebę o wydłużonym tułowiu.
Pacjent ten uchylał się od odpowiedzi, czy widział, te robaki”na własne oczy.
Daleko posunięty bezkrytycyzm niektórych chorych może mieć związek z objawami rozwijającego się równolegle zespołu otępiennego(zwłaszcza parafrenii późnej).