Zespoły katatoniczne wikłające schizofrenię występują w dwu różngych postaciach, wyrażających się zaburzeniami napędu psychoruchowego(motoryki)albo w kierunku zahamzwania-postać h ipoki n e r y c z n a(akinetyczna)aż do bezruchu, czyli osłupienia katatonicznego, albo w kierunku pobudzenia napędu ruchowego-postać hi perkinetyczna.
Zdarza się często, że zaburzenia napędu psychoruchowego u tego samego chorego oscylują jak gdyby między dwoma biegunami.
Gbury osłupiały może nagle podniecić się ruchowo(rwzmr cwwzmwr)i przeciwnie-ostre podniecenie katatoniczne ustępuje miejsca bezruchowi(wapor cwwzmzar).
Osłupienie może przebiegać z zachowaną percepcją-nosi wówczas nazwę osłupienia efektorycznegc-lub ze zniesieniem percepcji-ma wtedy nazwę osłupienia receptorycznego.
W hipzkinetycznej postaci katatonii szybciej lub wolniej rozwija się obraz zahamowania psychoruchowego, chory staje się mało ruchliwy, wykonuje czynności rak powoli, że z niczym nie może zdążyć(bradykineza), siedzi lub stoi godzinami bezczynnie.
Mimika staje się sztywna, nastrój obojętny, afektu nie udaje się zmodulować.
Na pytania odpowiada bardzo wolno, z dłuższymi przerwami pomiędzy słowami i zdaniami(otamowa ma toku myślenia), mówi cicho, a nawet szeptem, niekiedy uporczywie milczy(muryzm).
Często pojawia się negatywizm czynny i bierny.
Zdarza się, że w tych stanach chorzy nie przyjmują pokarmów, a kęs włożony do ust trzymają godzinami nie żując i nie połykając.
Wtedy zachodzi potrzeba sztucznego karmienia zgłębnikiem żołądkowym.
Często chorzy zanieczyszczają się, gdyż osłupienie katatoniczne hamuje możliwość prawidłowego, dowolnego załatwienia czynności fizjologicznych.
Długo trwający stan osłupienia sprawia, że dochodzi du znacznego osłabienia i wychodzenia.
Dość charakterystyczne są objawy echolalii i echopraksji-pacjent jak echo naśladuje słowne wypowiedzi albo gesty zwracającej się do niego osoby.
Mogą też dołączyć się objawy katalepsji woskowej albo sztywnej.
Zespół katatonii hiperkinetycznej jest jak gdyby przeciwieństwem poprzedniego obrazu.
Zachowanie chorych jest bardzo dziwaczne, ruchy przez nich wykonywane niezrozumiałe:skaczą, krzyczą, śpiewają, rzucają przedmiotami, są niezwykle agresywni, niszczą wszystko dookoła, drą na szbie ubranie, zadają sobie okaleczenia, zdolni są do bardzo nawet okrutnych działań.
W stanach tych widuje się najdziwaczniejsze i różnorodne stereotypie ruchowe.
Wypowiedzi są rozkojarzone, pełne perseweracji i neologizmów.
Jeżeli nawet nastąpi z czasem uspokojenie, to stereotypie, manieryzmy, grymasy i automatyzmyutrzymują się bardzo długo.
Katatonia hiperkinetyczna występuje niekiedy z zaburzeniami świadomości podwyższoną temperaturą ciała i innymi objawami somatycznymi.
Nadarz jej nazwę ostrej, śmiertelnej katatonii(cmmoma lewlb she zemicizsa)-Scheidegger, Stauder.
U wielu tych chorych przyczyną śmiertelnych powikłań było prawdopodobnie nie rozpoznane za życia zapalenie mózgu.
W ostatnich latach, dzięki doskonalszym metodom diagnostycznym, stosowaniu ogumię ochraniającego leczenia i leków psychotropowych, śmiertelność spadła z około 60%do IO%.
Schizofrenia somatopsychiczna.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- podniecenie katatoniczne
- przeciwieństwo katatonii
- katatonia psychologia
- śmiertelna katatonia