Schizofrenia prosta.
Ta postać kliniczna schizofrenii jest wprawdzie objawowo najuboższa, ale jest też wzorem przewlekłego procesu psychotycznego.
Psychoza charakteryzuje się powolnym rozwojem, niezdolnością przystosowania, ogólnym spadkiem wydolności, typowymi zaburzeniami myślenia i uczuciowości.
Według wielu psychiatrów, ze względu na brak ewidentnych objawów, postać tę należy rozpoznawać ostrożnie.
Zdaniem Jaroszyńskiego rozpoznanie schizofrenii prostej może być konsekwencją błędu diagnostycznego, nieruzpoznania np.dyskretnych objawów paranoidalnych lub katatonicznych.
Pomijając fakt, iż schizofrenia prosta występuje stosunkowo rzadko, jej stwierdzenie należy rzeczywiście do trudniejszych zadań rozpoznawczych.
Niektórzy kwestionują jej istnienie.
Początek choroby może sięgać okresu dziecięcego, czasem ujawnia się w czasie dojrzewania płciowego lub niewiele później.
W tych przypadkach dowiadujemy się z wywiadu, że chory do tego czasu niczym się nie różnił od rówieśników.
Od pewnego czasu przestał się jednak czymkolwiek żywiej interesować, w szkole stał się miernym lub złym uczniem, dla rodziny stał się obojętny, chłodny, nieczuły lub zły i opryskliwy, jego postępowania nie można zrozumieć, stał się innym człowiekiem”.
Odsunął się od kolegćw i przyjaciół, zamknął się w sobie, przylgnęły do niego określenia “samotnik”i, odludek”, zatracił ambicje życiowe, zaczął wygłaszać dziwne poglądy, mędrkować(rezonować), zaniedbał swój wygląd zewnętrzny i higienę osobistą, potrafił godzinami, dniami i tygodniami nic nie robić.
Nie martwił się o przyszłość, nie zastanawiał się nad środkami do życia, zatracił poczucie rzeczywistości, czasem uśmiechał się bez powodu do siebie” duże rozmyślał”itd.
Chorego niemal zawsze mamy sposobność badać dopiero wówczas, gdy wszystkie podstawowe objawy schizofrenii są obecne, chociaż nie zawsze wyraźne i łatwe do wykrycia.
Objawy autyzmu, chłodu uczuciowego i rozszczepienia osobowości są długo dyskretne.
Kontakt z takim chorym pozwala zauważyć mniejsze lub większe dziwaczne cechy jego zachowania się.
Ruchy spontaniczne, chód, gesty i mimika wykazują brak naturalnej harmonijności i wdzięku.
Podczas rozmowy z chorym spostrzega się jego brak zainteresowań lukiem rozmowy i obojętną reakcję na zmieniającą się treść rozmowy.
Zazwyczaj uczuciowość wyższa coraz bardziej zanika lub ulega rozszczepieniu.
Niekiedy dłuższy czas utrzymują się szczególne uzdolnienia i talenty, ale twórczość schizofreniczna staje się często dziwaczna i dereistycznie absurdalna albo stereotypowa.
Rzadziej zdarza się, że proces choroby wyzwala nieoczekiwanie nowe zdolności i niezwykłe talenty(Brzezicki nadał tym przypadkom nazwę schizofrenii paradoksalnej społecznie pozytywnej).