Ocena rzeczywistej częstości występowania nowych przypadków zachorowań na schizofrenię(zapadalności), jak i rozpowszechnienia schizofrenii w populacji ogólnej ujawnia dość istotne różnice w poszczególnych krajach i regionach świata.
Owe zróżnicowania regionalne wskaźników zapadalności i rozpowszechnienia nie są jasne, chociaż można się domyślać, że mimo wysiłkuw podejmowanych w celu ujednolicenia kryteriów rozpoznawczych tych psychoz na świecie, obserwuje się w tym zakresie różnice.
Porównywanie wskaźników w różnych krajach utrudnia też fakt, że autorzy badań epidemiologicznychposługują się zaruwno różnymi metodami badań, jak i różnymi wskażnikmij(zapadalność roczna, rozpowszechnienie punktowe miesięczne, roczne i w ciągle całego życia).
W Polsce wskaźniki ujawnionej(zarejestrowanej)zapadalności w placów-gkach psychiatrycznych wynosiły w 1988 r.na 1000 mieszkańców:w poradni zdrowia psychicznego-0, 18, a w szpitalach psychiatrycznych-lU 3..
W badaniach amerykańskich rozpowszechnienie punktowe miesięczne wynioskdla schizofrenii i zaburzeń typu schizofrenii(schizophreniform disorders)0, 7 m 100 rezydentów(Regiel i Bruke, 1995).
Zapadalność roczna na schizofrenjwynosi 0, 1 I-0.7.
Ryzyko zachorowania w ciągu życia ocenia się na całym globie na około 1%i jest najwyższe w trzeciej dekadzie życia.
Jest ono jednakowe dla mężczyzn i kobiet.
Jednak przeciętny wiek zachorowania jest niższy dla mężczyzn(I 5, -25.rż.
niż dla kobiet(25, -35, rż), co sprawia, że wśród wczesnych zachorowań przeważają mężczyźni, a wśród późniejszych kobiety.
Próby wyjaśnienia tych różnic, zarównz z punktu widzenia biologicznego, jak i socjologicznego, nie przyniosły jednoznacznych rozwiązań.
Z przeprowadzonych w 1971 r.przez Rosenthala w USA badań szpitahyQwynika, że ryzyko zachorowania na schizofrenię w populacji generalnej i u dalszych krewnych tych osób wahało się od 0, 3 do 2, 89, u rodziców probandów schizofrenicznych ud 0, 2 do IZ%, u rodzeństwa od 3, 0 do l 4%, zgu dzieci, z których jedno z rodziców cierpiało na psychozę od 8 do IB%.
Ryzyko zachorowania rosło, gdy oboje rodzice chorowwi i wynosiło li-5 O%.
Dla krewnych drugiego stopnia średnia wartość ryzyka wynosiła Z, 59 ż.
Pocieszające sinformacje, że w ciągu ostatniego stulecia nie obserwowano istotniejszych wahań wskaźników epidemiologicznych, mimo iż wykrywalność zaburzeń psychicznych w tym zaburzeń schizofrenicznych, z całą pewnością wzrosła.
NOe brakuje też opinii, że przebieg schizofrenii jest dzisiaj pomyślniejszy niż przed kilkudziesięciu łaty Ważnym argumentem przemawiającym za rolą czynników genetycznych w powstaniu psychoz schizzfrenicznych jest zjawisko konkordancji cech schizofrenicznych u bliźniąt.
Metoda badania bliźniąt należy do najstarszych w genetyce człowieka i opiera się na poruwnaniu zbieżności(konkordancji)występowania cechy u bliźniąt monozygotycznych(o identycznym genotypie)i dwuzygotcznychu proporcji wspólnych genów równej/y.
Otóż w znanych dotąd badaniach bliźniąt zbieżność występowania cech schizofrenii u bliźniąt monozygotycznychwahała się od 15 dc 86%(w nowszych badaniach jest to 3 O-5 O%), u bliźniąt dwuzygotyczmch od 2 dz l 7’%.
Trzeba dodać, że zbieżność występowani schizofrenii u bliźniąt, krure przez wiele lat żyły oddzielnie, wynosiła 77.
61, wzrastała natomiast, gdy bliźnięta wychowywały się i żyły razem, osiągając wartość 9 l.
5%.
Wynik ten mógłby wskazywać na rolę rodziny w ujawnianiu się cech schizofrenii.
W jakimś sensie sugestie re potwierdzają badania dzieci adoptowanych, których przynajmniej jedno z przybranych rodziców chorowało na schizofrenię.
W porównaniu z grupą normalnych, tj.nie obciążonych schizofrenią rodziców, adoptowane dzieci w rodzinach schizofrenicznych częściej przejawiały objawy schizofrenii, stanów granicznych(borderline), cechy schizoidii lub osobowości paranoidalnej(badania Rosenthala).
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- konkordancja genetyka