Badania nad ujawnioną zapadalnością i rozpowszechnieniem zaburzeń psychicznych, opierające się na statystykach placówek służby zdrowia, dają z natury rzeczy tylko pewien wycinek sytuacji epidemiologicznej.
Najczęściej badania te obejmują jakąś populację zamieszkałą na określonym terenie.
Rzadko mogą one dotyczyć całego kraju.
Przeważnie badania ze względów finansowych ograniczają się do reprezentatywnej próby populacyjnej.
Istnieją trzy możliwości: 1) badanie populacji wybranej przez psychiatrów: 2) badania dwuetapowe, w których pierwszy etap stanowią badania przesiewa we (skryningowe) dokonywane przez nieklinicystów, a drugi-badania psychiatryczne osób podejrzanych o zaburzenia psychiczne: 3) badania za pomocą odpowiednich narzędzi (np.ankiet, kwestionariuszy strukturalizowanych wywiadów itp) dokonywane przez niepsychiatrów.
Zastosowane w takich ocenach narzędzia nie są oczywiście w stanie objąć pełnego zakresu zaburzeń psychicznych, co stanowi kolejną trudność metodologiczną.
Wracając do metod badania ujawnionego rozpowszechnienia zaburzeń psychicznych, warto wspomnieć o tzw.rejestrach psychiatrycznych.
Mają one doniosłą wartość w długofalowych badaniach epidemiologicznych, sumują bowiem informacje o konkretnym pacjencie ze wszystkich źródeł lecznictwa psychiatrycznego w czasie.
Pozwalają na monitorowanie określonych grup diagnostycznych, a tym samym stają się pomocne w ustalaniu potrzeb zdrowotnych i ułatwiają planowanie.
Rejestry umożliwiają określanie parametrów epidemiologicznych w wieloletnich okresach.
Są one stosowane zarówno w USA, jak i w innych krajach.