Senność patologiczna

W różnicowaniu ze snem fizjologicznym bierzemy pod uwagę fakt, że senność patologiczna pojawia się niezależnie od rytmu dobowego, występuje np.ranu po obudzeniu się ze snu.
Przyczyną senności patologicznej są czynniki toksyczne, zakaźne (m in.zapalenie mózgu) oraz choroby organiczne mózgowia, mJn.
niektóre przypadki guzów mózgu i urazów czaszkowa-mózgowych.
Sen głęboki, czyli półśpiączka, polega na wygaszeniu przytomności, przy czym jest zachowana jedynie reaktywność na silne bodźce, z zachowaniem odruchów obronnych.
Nie ma żadnej analogii półśpiączki do snu fizjologicznego, gdyż bodzcami, nawet najsilniejszymi, nie można wyprowadzić chorego z tego stanu.
Wyrazem zachowanej, w pewnych oczywiście granicach, reaktywności na niektóre silne bodźce jest pojawienie się np.lekkiego poruszenia głowy i mrugnięcia powiekami na klaśnięcie koło ucha, jęku, grymasu twarzy lub cofnięcia kończyny pod wpływem ukłucia.
Wymienione powyżej przyczyny senności patologicznej mogą również powodować głębsze zaburzenia świadomości, tj.stan półśpiączki, a nawet śpiączki.
Śpiączka jest najcięższym stanem polegającym na całkowitym wyłączeniu przytomności (a tym samym i świadomości) , co wyraża się zniesieniem wszelkiej reaktywności.
To zanikanie reaktywności jest szybkie i kończy się, w miarę narastania zaburzeń przytomności, na zniknięciu odruchów obronnych, a w końcowej (preagonalnej) fazie na wystąpieniu arefleksji.
Warto dodać, że niekiedy w praktyce ogólnolekarskiej nadużywa się terminu czmw, określając nim stany snu głębokiego (czyli soporu) .
Zespoły rak głębokich wyłączeń świadomości, jak śpiączka, występują zazwyczaj w ciężkich zaburzeniach mózgowych i pozamózgowych.
W zależności od czynnika etiologicznego wyróżnia się wiele postaci śpiączki (cukrzycowa, hipoglikemiczna, wątrobowa, mocznicowa, pourazowa, udarowa, spowodowana zewnątrzpochodnymi czynnikami toksycznymi i inne) wykazujących cechy podstawowe, a ponadto postacie odrębne, o istotnym znaczeniu dla różnicowania i postępowania leczniczego.
Śpiączka może trwać minuty, godziny, a nawet dni i tygodnie.
Jeżeli stan śpiączkowy przedłuża się, to można sądzić, że jego podłoże przeważnie spowoduje agonię.
Nie uwzględniamy tutaj oczywiście kontrolowanych stanów wyłączenia przytzmności (łącznie ze śpiączką) w anestezjologii.
Oprócz zmian w natężeniu światła świadomości, którym w warunkach patologii odpowiadają wyżej wymienione zespoły, do zaburzeń ilziciowych zalicza się tzw.zwężenie pola świadomości.
W warunkach fizjologicznych zwężenie pola świadomości następuje pod wpływem czynników emocjonalnych, tj.wzruszenia, zwłaszcza silnego.
Nie towarzyszy temu jednak zmiana natężenia świadomości większego stopnia.
Zwężenie pola (lub obszaru) oznacza, że niektóre treści nie przenikają do strumienia świadomości i nie są apercepowane.
Wiadomo jednak, że przy pełnej sprawności poznawczej też tylko część bodźców jest rejestrowana.
Mówiąc zatem o zwężeniu pola świadomości i właściwym dla tego stanu ograniczeniu percepcji bodźców, mamy na myśli ograniczenie w porównaniu ze stanem przecigtnym.

Artykuł dotyczy następujących zagadnień:

  • patologiczna senność choroby
  • sennosc patologiczna