Automatyzm psychiczny

Złożone i długotrwałe działania, jakimi bywają wędrówki w jasnym stanie pomrocznym, są również zaliczane do przejawów automatyzmu psychicznego (W. A. Gilarowski, l 957) . Oprócz czynności ruchowych, także napór obcych myśli (mamyzm) , objaw spotykany najczęściej w schizofrenii, należy do automatyzmu psychicznego.
Objawy automatyzmu psychicznego występują w schizofrenii, w padaczce w przypadku pourazowego lub pozapalnego uszkodzenia mózgu.
Automatyzm psychiczny w postaci naporu obcych myśli tym różni się od myśli natrętnych, że owe myśli, aczkolwiek nasuwające się wbrew woli chorego, nie są przez niego traktowane jako myśli obce, napływające z zewnątrz, lecz jako jego własne, choć przykre i niepotrzebne.
Analogiczna różnica zachodzi między automatyzmem ruchowym a natręctwami ruchowymi.
Fobie (ywzóiae) polegają na występowaniu lęku w określonych sytuacjach, na dążeniu do ich unikania oraz na przeżywaniu lęku przed tymi sytuacjami.
Chory, w przypadku fobii, uważa swój lęk za nieuzasadniony.
Podobnie więc jak w stosunku do nauęctw jest zachowana ocena krytyczna.
Inną cechę wspólną, tj.dotyczącą zarówno natręcrw, jak i fobii, stanowi uporczywość występowania tych objawów.
W określeniu fobii posłużono się terminem, sytuacja”rozumianym w szerokim znaczeniu.
Są to zarówno sytuacje, np.przechodzenie przez most czy pusty plac, przebywanie na wysokości, jazda windą, jak i przedmioty, zwierzęta, choroby.
Fobia występuje np.jako silny lęk, w sytuacji gdy człowiek spogląda z balkonu na ulicę: balkon ten może być zaledwie na drugim piętrze, a nie na szczycie wieżowca.
Jest to typowa fobia wysokości (aropAWa) .
Inne sytuacje mogą u tego samego człowieka nie wywoływać lęku (typu fobii) i rak dzieje się najczęściej.
Dlatego wspomniano, że fobia polega na występowaniu lęku w określonych sytuacjach, z czym wiąże się w pełni zrozumiałe dążenie do ich unikania.
To jednak, co powiedziano, nie wyczerpuje pojęcia fobii.
Chory przeżywa bowiem również dręczące lękowe oczekiwanie, czy aby nie znajdzie się w sytuacji, która wyzwala lęk.
To lękowe oczekiwanie ma wyraźne cechy natręctwa: człowiek chory częstokroć myśli o sytuacjach, których pragnie uniknąć, przy czym myśli te i wyobrażenia mogą pojawić się samorzutnie, wbrew jego chęciom, a więc właśnie w sposób natrętny.
W przypadku fobii, jak wiadomo, krytycyzm nie ulega zaburzeniu.
Pajentuważa np., że jego lęk przed przebywaniem w pomieszczeniach zamkniętych (clawstrzphzbw) jest bezpodstawny.
Ale ta świadomość nie wystarcza do zwalczania lęku.
Jego nasilenie-co dotyczy również innych fobii, np.lęku przed podróżowaniem (dromzphzwa) , lęku przed przebywaniem w otwartej przestrzeni (aguramicbia) -zmniejsza się nieraz w obecności osób bliskich.
Chory, który sam nie jest w stanie, jak w przypadku klaustrofobii, wejść do sali kinowej, wchodzi i zajmuje miejsce, gdy ma kołu siebie osobę bliską.
Ta okoliczność może jednak nie wystarczać, więc wybiera miejsce tuż przy drzwiach, by niejako czuć za plecami otwartą przestrzeń.
Wyróżnia się dziesiątki fobii, mJn, lęk przed zabrudzeniem się (wyrzywzia) przed bakteriami twcrzmywziw) , przed zachorowaniem na gruźlicę (mmirizzńwiu) , przed zachorowaniem na raka (cwrcmzzAóia) , przed piorunami (cruwzywzwa) , a także przed wypadkiem samochodowym, ciemnością, zagubieniem się w tłumie, przed czerwienieniem się w towarzystwie itp.
Fobia sporadycznie występuje jako jedyny objaw, są to tzw.fobie w czystej postaci (T.
Bilikiewicz) .
Częściej tubie łączą się z natręctwami oraz stanowią dominujący objaw nerwicy lękowej.