Od urojeń odnoszących należy odróżnić nastawienie odnoszące, które występuje nieraz u ludzi zdrowych.
Nastawienie odnoszące jedynie nieco przypomina urojenia i nie świadczy o patologii.
Urojenia oddziaływania polegają na przeświadczeniu chorego, że na jego ciało lub umysł ktoś oddziałuje, czy to bezpośrednio, czy za pomocą jakichś aparatów.
Chory czuje się np.hipnotyzowany lub odczuwa naświetlanie, elektryzowanie (co może być także wyrazem omamów dotykowych) , a myśli jego są wykradane, bądź przeciwnie, doznaje nasyłania obcych myśli z zewnątrz.
Urojenia owładnięcia nie różnią się wyraźnie od poprzednich.
Chory czuje, że działa nań jakaś siła, często tkwiąca w nim samym, jest nią owładnięty, myśli nie przebiegają swcbodnie, są narzucane wbrew woli chorego, podobnie jak i wyobrażenia, które nasuwają się uparcie i niejako automatycznie (objaw automatyzmu psychicznego) , bez udziału chorego lub wbrew jego chęciom.
Urojenia owładnięcia, tej i podobnej treści, mogą występować wraz z pseudohalucynacjami, tworząc zespół Kandinskiego i Clerambaulta (por.str.
95) .
Dla ścisłości dodać należy, że już w samym pojęciu pseudohalucynacji mieści się, jako jego cecha, poczucie obcości nasuwujących się myśli i wyobrażeń.
Urojenia owładnięcia i oddziaływania występują stosunkowo często w psychozach schizofrenicznych, podobnie jak i urojenia odnoszące: te ostatnie są również objawem wielu innych chorób psychicznych.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- urojenia odnoszące
- urojenia owladniecia
- nastawienie odnoszące
- nastawienie urojeniowe
- cecha urojen
- nastawienia odnoszace