Mogą one mieć cechy wrażeń: chory dostrzega błyski, punkty, plamy, iskry lub podobne elementarne zjawiska, noszące ogólną nazwę fotopsji (wzropsiae) .
Częściej są to doznania typu spostrzeżeń.
Chory widzi postacie ludzkie, zwierzęta, przedmioty, wielkości i kształtu realnie istniejących lub też dziwaczne w swoim wyglądzie czy nienaturalnej wielkości: znacznie powiększone (omamy makroptyczne) lub bardzo małe (omamy mikroptyczne) .
Mogą to więc być zarówno postacie olbrzymów, ogromnych zwierząt, jak i maleńkich istot, np.szybko poruszających się karzełków.
Niekiedy halucynacyjne doznania wzrokowe układają się w sceny, tworzą jakby fragmenty filmu.
Wyrazistość omamów jest różna-od ledwo zarysowanych do bardzo wyraźnych obrazów, nieraz barwnych, z licznymi szczegołami.
Bywa też przeciwnie, a wówczas treść omamów znamionują ruch i zmienność obrazów.
Takie omamy, tj.żywe, barwne, ruchliwe, sceniczne, często połączone ze złudzeniami, występują w jakościowych zaburzeniach świadomości i są charakterystyczne zwłaszcza dla zespołu majaczeniowego.
W rzadkich przypadkach, zwykle w psychozach schizofrenicznych, chory umiejscawia obrazy halucynacyjne ze sobą: są one rzutowane poza pole widzenia.
Niekiedy, tj.w pojedynczych przypadkach schizofrenii i stanów zaburzeń świadomości, występuje tzw.objaw sobowtóra-chory, wyczuwa”i dostrzega własną postać obok siebie.
Jak już podkreślano, chory nie jest krytyczny wobec doznawanych omamów, przyjmując je za wydarzenia realne.
A mimo to, w niektórych przypadkach, odczuwa niezwykłość i dziwaczność przeżywanych doznań, które-choć nie uważa ich za chorobliwe-odróżnia niekiedy od spostrzeżeń realnie istniejących przedmiotów.
Wykorzystując tę właściwość omamów i starając się dowiedzieć od chorego, czy doznaje on omamów wzrokowych, pytamy o to, czy czasem w ciągu dnia, na jawie, przeżywa jakby marzenie senne-dostrzega pewne przedmioty lub postacie ludzi, które pojawiają się i znikają.
Omamy słuchowe, podobnie jak wzrokowe, mogą być elementarne (trzaski, pukanie, szmery) , tzw.acousmaru, lub są typu spostrzeżeń-chory słyszy głosy, śpiew, dzwony kościelne bądź bliżej nie określone dźwięki, wśród których pojawiają się pojedyncze słowa.
W przekonaniu chorego głosy docierają dań z sąsiedniego pokoju, ze ściany, z innego miasta lub z miejsca, którego nie określa.
Omamowe doznania słuchowe bywają różnej intensywności-od cichych, ledwo słyszalnych szeptów la głośnych, wyraźnych słów.
Nierzadko chory słyszy rozmowy prowadzone jakby pomiędzy dwiema lub więcej osobami i czasem odpowiada na słyszane pytania, rady lub z lękiem nasłuchuje pogróżek.
Bywają reż omamy, które zawierają nakazy, zakazy, polecenia Są to tzw.omamy i mpe raty w ne, które mogą popchnąć chorego du dokonania czynów skierowanych przeciwko otoczeniu lub groźnych dla niego samego, jak w przypadku głosów podszeptujących popełnienie samobójstwa.
W przebiegu niektórych psychoz, zwłaszcza schizofrenicznych, chory czasem odróżnia głosy wypowiadane lu niego przez otoczenie (rodzinę, lekarzy, innych pacjentów) cd głosćw halucynacyjnych.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- omamy wzrokowe
- omamy
- halucynacje wzrokowe
- omamy dzwony kościelne
- omamy sceniczme