Prekursorem kierunku kliniczna-nozologicznego w psychiatrii był W. Cullen (1712-17901, zwany ojcem patologii nerwowej,

który utrzymywał, że ośrodkiem życia i choroby jest, czynnik nerwowy”regulujący napięcie w organizmie, twórca terminu nerwica, autor pracy.
Swopsir nzszlogiae, będącej jedną z pierwszych prób systematyzacji chorób.
UczniemCullena był 8.
Rush (1745-l 853) , zwany ojcem psychiatrii amerykańskiej, którego prace Pmel przetłumaczył na język francuski.
Uczeń Pmela, J. E. 1. Esąuirol (1772-l 84 O) , sformułował podstawy metodyki badania psychiatrycznego oraz-badając związki między występowaniem zaburzeń a wiekiem, płcią i porą roku-zapoczątkował epidemiologię psychiatryczną.
Zasada pogłębionej obserwacji pozwoliła 1. P. Falretowi (1794-1870) i J. G. P. Baillargerowi (1809-1890) opisać psychozę maniakalna-depresyjną jako, folie circulaire”. Metoda analityczna-porównawcza przyczyniła się do znacznego rozwoju nauk biologicznych, jednakże okazała się bezowocna w patologii klinicznej. Ówczesna wiedza o chorobach pozbawiona była konkretnych podstaw i sprowadzała się, z wyjątkami, do opisu objawów klinicznych.
Z krytyką witalizmu wystąpili przede wszystkim fizjologowie, jednakże o jego upadku zadecydowała nowa nauka kliniczna oparta na anatomii patologicznej, którą zapoczątkował witalista M. P. X. Bichat (1771-18021. Bichat poszukiwał w ciele ludzkim pierwiastków anatomicznych, które ulegają zmianom w procesach chorobowych. Za takie uznał tkanki.
Odtąd choroba przestała być jedynie zbiorem objawów klinicznych, nowa zasada zaś brzmiała: poznanie choroby to poznanie właściwych dla niej zmian anatomicznych.
Znaczącymi dla dalszego rozwoju psychiatrii okazały się prace nad porażeniem postępującym. A. L. Bayle (1799-1858) opisał w lb 22 r.typowy obraz kliniczny pum (ysis prcgresivu i uznał jego zależność od zmian w oponach mózgowych i mózgu.
Opisanie zmian anatomopatologicznych w porażeniu postępującym postawiło pod znakiem zapytania zasadę klasyfikowania zaburzeń psychicznych jedynie na podstawie objawów psychopatologicznych, dając początek kierunkowi anatomoklinicznemu w psychiatrii.
Krańcowym wyrazem takiego podejścia stała się teoria 8.
A. Morela (1809-I 873) o dziedzicznym zwyrodnieniu psychicznym, której istotę stanowił pogląd, iż początkowe-nawet nieznaczne-odchylenie od normy jest dziedziczznez coraz większym stopniem nasilenia.
Morel uważał choroby psychiczne za wynik zwyrodnienia wywołanego działaniem szeregu czynników zewnętrznych, takich jak zakażenia, zatrucia, szkodliwe wpływy środowiskowe i społeczne, które mogą być przekazywane potomstwu.
Teoria Morela zapoczątkowała kierunek etiologiczny w psychiatrii.
Dalsze badania nie potwierdziły jednak koncepcji badacza.
V. Magnan (1835-1916) oddzielił zaburzenia powstałe w wyniku degeneracji od zaburzeń nie będących skutkiem degeneracji.
P. J. Moebius (1853-l 9 O 7) , zwolennik poglądów Magnana, wprowadził podział na psychozy egzogenne (zewnątrzpochodne) , spowodowane czynnikami zewnętrznymi, takimi jak uraz, stan zapalny, procesy rozrostowe w mózgu, kiła, wpływ alkoholu itd., oraz psychozy endogenne (wewnątrzpochodne) , częściowo pokrywające się z psychozami degeneracyjnymi, o nieznanych przyczynach powstawania.

Artykuł dotyczy następujących zagadnień:

  • kierunek nozologiczny