1. Niektóre zachowania i reakcje ludzi przeżywających stresy codziennego życia.
W/g teorii Seylego stres jest nieswoistą reakcją organizmu na wszelkie stawiane mu żądanie. Przykładem takich “żądań” jest bronienie się przed zimnem, gorącem, wirusem itp. W typowym syndromie reakcji stresowych, zwłaszcza stresu silnego lub trwającego dłużej, wyróżnia się dzisiaj trzy fazy :
1. Fazę reakcji alarmowych,
2. Fazę oporności i odporności,
3. Fazę załamania i wyczerpania.
Wszystkie sytuacje i bodźce, stawiające człowiekowi jakieś żądania i wymuszające na nim reakcje mobilizacyjne, czyli stresowe, nazywa się stresorami. Typowe reakcje i zachowania człowieka przeżywającego stresy to ; poirytowanie, ciągłe kompulsywne myślenie o własnej pracy i jej problemach, podekscytowanie, niecierpliwość, drażliwość, płytki i przerywany sen, kłopoty z zaśnięciem, nacisk do częstego oddawania moczu, nagłe wybuchy gniewu lub płaczu, ciągły pośpiech, skurcze i tiki twarzy, nieregularna praca serca, wzrost napięcia mięśni szkieletowych, bóle i kłucia w klatce piersiowej, zaburzenia trawienia, brak apetytu, wstręt do działania, niepokój ruchowy itp. Obok wspólnych “odczynów reagowania” na sytuacje stresowe, występują reakcje indywidualne, warunkowane strukturą osobowości człowieka.
2. Przeciwdziałanie niekorzystnym skutkom stresów życia codziennego
przez stosowanie treningów relaksacyjnych.
Do walki ze stresami życia codziennego można stosować różne odmiany treningów relaksacyjnych : trening autogenny Szultza, relaksację stopniowaną Jacobsona, różne odmiany ćwiczeń jogi i medytacji transcendentalnej.
3. Zmniejszanie napięć stresowych przez zmianę nastawień do siebie, ludzi
i świata, przez zmianę “filozofii życiowej”.
Seyle pisze, że najlepszym sposobem unikania wielu stresów jest jednanie sobie przychylności i życzliwości ludzi, pielęgnowanie uczuć szacunku i podziwu, odczuwanie wdzięczności i życzliwości, unikanie wrogości, żądzy odwetu, pogoni za własną doskonałością, pożądania zawsze i wszędzie aprobaty i odczuwanie nadmiernego lęku przed naganą innych. Techniki zmiany filozofii życiowej zmierzają do zmiany przekonań, skali wartości, zmiany sposobu patrzenia na świat i siebie. Noszą one nazwy “terapii poznawczych”, “treningów racjonalnego sterowania sobą”, “zmian struktur poznawczych” czy “zmian nawyków poznawczych “. Najbardziej zwartą i konsekwentną terapią tego typu jest racjonalno-emocyjna terapia Ellisa. Dobrym zabiegiem autopsychoterapeutycznym może być przejrzenie listy kilkunastu nieracjonalnych idei i krótkiego komentarza do nich opracowanych przez amerykańskiego terapeutę Walkera, który poleca trzeźwe, krytyczne myślenie na temat zasad naszego postępowania, jako metodę redukcji napięcia psychicznego.
Artykuł dotyczy następujących zagadnień:
- terapia racjonalno-emocyjna