Wyobraźmy sobie człowieka młodego, 28at, zgłasza się po pomoc z następującymi objawami: głównym i zasadniczym objawem jest pojawiająca się myśl a także pojawiający się taki przymus zabicia, albo zranienia, uszkodzenia własnej matki. My to nazywamy zespołem natręctw. Wyobraźcie sobie przeżycia tego człowieka, który ma świadomość, że matka jest dla niego najważniejszą osobą w życiu, ona zorganizowała mu tak życie, żeby w dzieciństwie nie zaznał niczego złego, żeby kończył dobre szkoły, otrzymał dobrą pracę. Ta konfrontacja rzeczywistości z jego własną myślą , która nie wiadomo dlaczego mu się pojawia, która jest przerażająca dla niego samego- sprawia to ogromną ilość cierpienia, że nic go nie cieszy (rozwój intelektualny, dobre kontakty z rówieśnikami itp.). Mało tego w momencie kiedy zakochał się w dziewczynie i został pokochany przez nią, to podobnie myśli jak w stosunku do matki pojawiają się wobec narzeczonej i te myśli są główną przyczyną tego, że on boi się z nią związać, ponieważ boi się, że któregoś dnia ta irracjonalna myśl może przekształcić się w czyn. W momencie kiedy ta myśl się objawia to pacjent przeżywa silne objawy wegetatywne, ma przyśpieszone bicie serca, ma uczucie pocenia się, drżenia całego ciała, ma poczucie, że nie zapanuje za chwilę nad swoim ciałem, odruchami. Podstawowe w takim przypadku jest: CO JEST PRZYCZYNĄ, ŻE TEN SKĄDINĄD DOBRZE FUNKCJONUJĄCY CZŁOWIEK, ŻE U NIEGO POJAWIA SIĘ TAKI IMPULS, MYŚL, REFLEKSJA, ŻE ON MUSI WZIĄĆ TEN NUŻ I ZATAKOWAĆ MATKĘ CZY DZIEWCZYNĘ?
Odpowiedź na takie pytanie zależy właściwie w dużej mierze od tego jaki schemat, paradygmat teoretyczny wyjaśniający patologiczne (ale też normalne) zachowanie człowieka weźmiemy za podstawę próbując odpowiedzieć na to pytanie.
Jakich możliwości odpowiedzi dostarcza nam psychoanaliza? Ogólne założenia psychoanalizy : Freud mówił, że tak naprawdę to co wyjaśnia zachowanie człowieka, a także jego patologiczne zachowania to są pewne właściwości intrapsychiczne, to jest osobowość. Doświadczenia ze światem zewnętrznym o tyle są tylko ważne, że one są przyjmowane do struktur wewnętrznych i dopiero te struktury mają wpływ , struktury wewnętrzne mają wpływ na to co się dzieje z człowiekiem. Te struktury wewnętrzne to są; te 3 poziomy:- poziom popędowy – wyposażenie biologiczne, które człowiek otrzymuje w momencie narodzenia się: popęd życia i popęd śmierci; w każdym momencie, w każdym zachowaniu te dwa przeciwstawne rodzaje energii mają miejsce. Popęd życia czy popędy związane z życiem za każdym razem mogą prowadzić do zniszczenia, do destrukcji po to żeby nie doszło do takiej drastycznej kolizji, żeby realizacja np.: popędów seksualnych nie kończyła się destrukcja człowieka w postaci bardzo różnych zagrożeń, które są z tym związane, to dziecko jest poddawane od wczesnych lat pewnym zabiegom kontroli nad tymi impulsami- ta kontrola to uczenie dziecka przestrzegania określonych norm kulturowych, moralnych itp., które mu powiadają jak ma się zachowywać niezależnie od tego jaka energia i jaki impuls go popycha do działania. To jest sfera ego- coś co daje świadomość człowiekowi- człowiek wie, że musi zachowywać się w określony sposób ze względu albo na normy, albo na zwyczaje itd. To jest z jednej strony kontrola nad impulsami a z drugiej strony jest to sposób na „cywilizowany kształt” zaspokajania własnych potrzeb wynikających ze struktury ID.