f. Badanie czynności pisania (grafii)

Badanie czynności pisania poprzedza się zazwyczaj próbami na analizę dźwiękowo-literową słów, stanowiącą niezbędną przesłankę wszelkiego świadomego aktu pisma. Do najczęściej używanych należy tu próba, w której podaje się choremu słowa, aby określił, z ilu głosek i sylab składa się dane słowo, jaka jest pierwsza, druga, trzecia “litera w danym słowie itp.
Właściwe próby badające czynność pisania polegają na tym, że choremu poleca się przepisywanie pojedynczych liter i słów oraz całych fragmentów tekstu, a także próby zapisywania tych samych elementów pod dyktando. Próby te można wykonywać na różnym materiale (zarówno ze względu na stopień znajomości, jak i stopień złożoności) i w różnych warunkach. W przypadkach, kiedy zapisywanie pojedynczych liter jest już wyraźnie utrudnione, można stosować próby, w których zamiast zapisywania podanych’słów prosi się chorego o ich układanie z pojedynczych liter, napisanych na klockach bądź kartonikach (można tu wykorzystać np. układanki literowe). W analizie wykonania prób należy zwracać uwagę zarówno na sam proces wykonywania zadań przez chorego, oceniając jego przebieg w stosunku do wykształcenia pacjenta, jak i na rezultat, a mianowicie na rodzaje błędów występujących w tym, co zostało przez niego napisane-np. opuszczanie pewnych elementów, tzw. paragrafie literowe, polegające na zamianie właściwej litery inną, perseweracje, czyli powtórzenie już napisanego elementu, nieprawidłowe przestrzenne rozmieszczenie liter itp.
Wreszcie do tego działu zaliczyć należy próby badające pismo jakby “od siebie”. Są to próby, w których prosi się chorego o podanie na piśmie nazwy przedmiotu, odpowiedzi na postawione pytanie bądź napisanie opowiadania na podany temat. Oczywiście próby te wychodzą już poza zagadnienia związane z samą czynnością pisania i mają ważne znaczenie dla badania mowy aktywnej chorego w ogóle.
g- Pozostałe działy badania neuropsychologicznego
Opisem prób badających czynności czytania i pisania zakończyliśmy omówienie działu badania neuropsychologicznego, dotyczącego czynności mowy. Dział ten należy do najlepiej opracowanych, czego, niestety, nie
można powiedzieć o działach następnych. Jeżeli chodzi o badanie procesów pamięciowych, to praktycznie, oprócz dokładnej obserwacji zachowania się chorego i zbierania danych w toku wywiadu, można wskazać tylko pojedyncze próby wychodzące poza zakres zadań, jakie zazwyczaj stosuje się w psychologicznym badaniu pamięci. Przede wszystkim duże znaczenie diagnostyczne mają próby badające tzw. pamięć świeżą, zmierzające do ustalenia, czy chory pamięta określony materiał bezpośrednio po ekspozycji słuchowej lub wzrokowej. Polegają one zazwyczaj na tym, że choremu eksponuje się np. kilka przedmiotów na określony czas, po czym przedmioty te chowa się i po przerwie prosi się go o podanie, jakie to były przedmioty bądź o ich wskazanie wśród kilku innych. Często przerwę tę wypełnia się wykonywaniem innych zadań, aby stwierdzić, czy tego typu “dystrakcja” nie wpływa zaburzające na zapamiętanie. Analogiczne próby przeprowadza się z seriami słów. Stosuje się również niekiedy znane próby polegające na uczeniu się szeregu słów lub liczb w celu stwierdzenia, czy krzywa uczenia się nie odbiega od normy. Posłużenie się próbami tego typu jest, oczywiście, uzależnione od stanu czynności mowy u badanego, nie można ich bowiem stosować u chorych z zaburzeniami afatycznymi, wykluczającymi np. wypowiadanie słów.
W dziale dotyczącym procesów myślowych najlepiej opracowane jest badanie operacji na liczbach. Ze względu na swoją specyfikę dział ten jest często wyodrębniany jako specjalny dział prób badających akalkulię. Badanie zaczyna się tu od prób na czytanie i zapisywanie pojedynczych cyfr i szeregu cyfr. Chorego prosi się o odczytanie liczb napisanych bądź o zapisanie podanych liczb-najpierw prostych jednocyfrowych, następnie wielocyfrowych (np. 869), a następnie – co ma szczególne znaczenie – liczb wielocyfrowych zawierających zera, których odczytywanie bądź zapisywanie wymaga dobrej znajomości rzędowej budowy liczby (np. 1021 -chory z zaburzeniem w tym zakresie może zapisać taką liczbę jako 100021, ponieważ oddzielnie zapisuje wyraz tysiąc i oddzielnie 21). Kolejne próby służą do ustalenia, czy u chorego zachowane jest pojęcie liczby-czy potrafi on ustalić liczebność zbioru, stwierdzić, który z dwóch zbiorów jest większy itp. Szereg prób dotyczy umiejętności wykonywania operacji na liczbach. Rozpoczyna się je od prób badających, czy chory rozumie znaki graficzne operacji na liczbach: znaki “plus”, “minus”, “pomnożyć”, “podzielić”, czy potrafi prawidłowo zapisać liczby przy wykonywaniu danej operacji, czy potrafi zachować kolejność wykonywania działań przy dodawaniu, odejmowaniu, mnożeniu i dzieleniu liczb wielocyfrowych na piśmie, wreszcie czy potrafi wykonywać kilkuczłonowe operacje na liczbach (typu 31-17+4=?) w pamięci i na piśmie. Stosuje się także proste zadania tekstowe w celu ustalenia, czy chory potrafi wykryć stosunki zachodzące pomiędzy elementami, czy może wykonać nie podane w tekście, ale niezbędne dla
rozwiązania operacje pośrednie (przykładowo można tu wskazać zadanie:
Janek ma 3 jabłka, Zbyszek ma o 2 jabłka więcej, ile jabłek mają obaj?). Przy ocenie wykonania tego typu prób konieczne jest jednak uwzględnienie poziomu wykształcenia i ogólnego poziomu wiedzy chorego przed chorobą, nie zawsze bowiem mamy prawo oczekiwać, że niemożność wykonania tych zadań jest z całą pewnością skutkiem uszkodzenia mózgu.
Spośród innych prób badających czynności myślowe należy wymienić m. in. próby na rozumienie tekstów i obrazków tematycznych oraz rozumienie przysłów i metafor. Uzyskiwane w tych próbach wyniki mają nadal charakter tylko orientacyjny przede wszystkim ze względu na to, iż brak jest dokładnie opracowanych badań nad przebiegiem rozwiązywania poszczególnych zadań przez osoby, u których nie rozpoznano uszkodzenia mózgu na różnym poziomie wykształcenia i istnieje niebezpieczeństwo traktowania pewnych zjawisk występujących u osób zdrowych jako objawów uszkodzenia określonych okolic mózgu.
Powyższe uwagi odnoszą się w całej rozciągłości również do tej części badania neuropsychologicznego, które dotyczyć ma oceny zaburzeń emocjonalnych, zaburzeń świadomości i zmian osobowościowych związanych z uszkodzeniem mózgu. Istnieją wprawdzie w literaturze przedmiotu pewne wskazówki co do rodzaju zmian występujących bądź w ogóle przy uszkodzeniu mózgu, bądź towarzyszących uszkodzeniom pewnych określonych okolic mózgu, jednakże wskazówki te są niezbyt ścisłe i nie udowadniają, że dane zmiany są bezpośrednio związane z takim uszkodzeniem. Ze względu na brak dostatecznie obiektywnych technik pozwalających opisywać te zaburzenia, ich ocena w badaniu neuropsychologicznym opiera się najczęściej na obserwacji zachowania się chorego na oddziale i w czasie badania oraz na informacjach uzyskanych w wywiadzie z osobami bliskimi. Niewątpliwie jest to dział najmniej opracowany, a jednocześnie wymagający dokładnego opracowania, albowiem – zwłaszcza z punktu widzenia diagnozy do celów rehabilitacji – uwzględnienie tych czynników ma bardzo duże znaczenie.
Na zakończenie należy raz jeszcze podkreślić, iż omówiony powyżej ramowy plan badania neuropsychologicznego wytycza jedynie najogólniejszą ramę, wskazuje kierunki poszukiwań, to zaś, jak zostanie on zastosowany w konkretnym przypadku, zależy od całego szeregu czynników, takich jak: warunki, w jakich przeprowadzane jest badanie, stan chorego, cele badania itp. Tak więc dyrektywa elastyczności pozostaje – obok dyrektywy ostrożności w formułowaniu wniosków – główną zasadą przeprowadzania badania neuropsychologicznego.

Artykuł dotyczy następujących zagadnień:

paragrafie literowe
próby neuropsychologiczne
z ilu liter składa sie wyraz chór
diagnoza pisma literowego
próby pisania a funkcje psychiczne
z ilu liter się składa wyraz chór
Z ILU LITER MOŻNA PISAĆ
Slowo chór z ilu sklada sie liter
paragrafie- neuropsychologia
badania badające pamięć
paragrafia literowe
paragraf literowy
neuropsychologia pisanie
grafia badanie psychologiczne
funkcje psychiczne apróby pisania
badanie neuropsychologiczne zadania
badanie grafii
zaburzenia dotycząc czynności pisania

Inne tematy, które mogą cię zainteresować:

Kwestionariusz Typów Rannych - wieczornych J. A. Horne’a i O. O’stberga.
Badania nad jądrami wnoszą wiele ważnych fatów:
Rytmy około dobowe i ich konsekwencje behawioralne
Chronobiologiczne mechanizmy zachowania
Patologia i profilaktyka zdrowotna układu sercowo-naczyniowego.
Biomechanika mowy.
Antropogeneza układu kostnego.
Hormony aktywności cyklicznej
Deprywacja sensoryczna a stany świadomości
Rozpoznawanie cech świata i własnych stanów.

Chcesz dodać swoje ogłoszenie na Defipedii? Wyślij nam informacje wylistowane w sekcji Dodanie ogłoszenia.

June 27, 2010 ·
Opublikowano w: Psychologia kliniczna

Psychologia kliniczna

Profilaktyka, diagnostyka i terapia zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania

f. Badanie czynności pisania (grafii)

Artykuł dotyczy następujących zagadnień:

Inne tematy, które mogą cię zainteresować:

Chcesz dodać swoje ogłoszenie na Defipedii? Wyślij nam informacje wylistowane w sekcji Dodanie ogłoszenia.

Tematyka artykułów:

Linki