f. Badanie czynności pisania (grafii) | Psychologia kliniczna

f. Badanie czynności pisania (grafii)

Badanie czynnoÅ›ci pisania poprzedza siÄ™ zazwyczaj próbami na analizÄ™ dźwiÄ™kowo-literowÄ… słów, stanowiÄ…cÄ… niezbÄ™dnÄ… przesÅ‚ankÄ™ wszelkiego Å›wiadomego aktu pisma. Do najczęściej używanych należy tu próba, w której podaje siÄ™ choremu sÅ‚owa, aby okreÅ›liÅ‚, z ilu gÅ‚osek i sylab skÅ‚ada siÄ™ dane sÅ‚owo, jaka jest pierwsza, druga, trzecia “litera w danym sÅ‚owie itp.
WÅ‚aÅ›ciwe próby badajÄ…ce czynność pisania polegajÄ… na tym, że choremu poleca siÄ™ przepisywanie pojedynczych liter i słów oraz caÅ‚ych fragmentów tekstu, a także próby zapisywania tych samych elementów pod dyktando. Próby te można wykonywać na różnym materiale (zarówno ze wzglÄ™du na stopieÅ„ znajomoÅ›ci, jak i stopieÅ„ zÅ‚ożonoÅ›ci) i w różnych warunkach. W przypadkach, kiedy zapisywanie pojedynczych liter jest już wyraźnie utrudnione, można stosować próby, w których zamiast zapisywania podanych’słów prosi siÄ™ chorego o ich ukÅ‚adanie z pojedynczych liter, napisanych na klockach bÄ…dź kartonikach (można tu wykorzystać np. ukÅ‚adanki literowe). W analizie wykonania prób należy zwracać uwagÄ™ zarówno na sam proces wykonywania zadaÅ„ przez chorego, oceniajÄ…c jego przebieg w stosunku do wyksztaÅ‚cenia pacjenta, jak i na rezultat, a mianowicie na rodzaje błędów wystÄ™pujÄ…cych w tym, co zostaÅ‚o przez niego napisane-np. opuszczanie pewnych elementów, tzw. paragrafie literowe, polegajÄ…ce na zamianie wÅ‚aÅ›ciwej litery innÄ…, perseweracje, czyli powtórzenie już napisanego elementu, nieprawidÅ‚owe przestrzenne rozmieszczenie liter itp.
Wreszcie do tego dziaÅ‚u zaliczyć należy próby badajÄ…ce pismo jakby “od siebie”. SÄ… to próby, w których prosi siÄ™ chorego o podanie na piÅ›mie nazwy przedmiotu, odpowiedzi na postawione pytanie bÄ…dź napisanie opowiadania na podany temat. OczywiÅ›cie próby te wychodzÄ… już poza zagadnienia zwiÄ…zane z samÄ… czynnoÅ›ciÄ… pisania i majÄ… ważne znaczenie dla badania mowy aktywnej chorego w ogóle.
g- Pozostałe działy badania neuropsychologicznego
Opisem prób badających czynności czytania i pisania zakończyliśmy omówienie działu badania neuropsychologicznego, dotyczącego czynności mowy. Dział ten należy do najlepiej opracowanych, czego, niestety, nie
można powiedzieć o dziaÅ‚ach nastÄ™pnych. Jeżeli chodzi o badanie procesów pamiÄ™ciowych, to praktycznie, oprócz dokÅ‚adnej obserwacji zachowania siÄ™ chorego i zbierania danych w toku wywiadu, można wskazać tylko pojedyncze próby wychodzÄ…ce poza zakres zadaÅ„, jakie zazwyczaj stosuje siÄ™ w psychologicznym badaniu pamiÄ™ci. Przede wszystkim duże znaczenie diagnostyczne majÄ… próby badajÄ…ce tzw. pamięć Å›wieżą, zmierzajÄ…ce do ustalenia, czy chory pamiÄ™ta okreÅ›lony materiaÅ‚ bezpoÅ›rednio po ekspozycji sÅ‚uchowej lub wzrokowej. PolegajÄ… one zazwyczaj na tym, że choremu eksponuje siÄ™ np. kilka przedmiotów na okreÅ›lony czas, po czym przedmioty te chowa siÄ™ i po przerwie prosi siÄ™ go o podanie, jakie to byÅ‚y przedmioty bÄ…dź o ich wskazanie wÅ›ród kilku innych. CzÄ™sto przerwÄ™ tÄ™ wypeÅ‚nia siÄ™ wykonywaniem innych zadaÅ„, aby stwierdzić, czy tego typu “dystrakcja” nie wpÅ‚ywa zaburzajÄ…ce na zapamiÄ™tanie. Analogiczne próby przeprowadza siÄ™ z seriami słów. Stosuje siÄ™ również niekiedy znane próby polegajÄ…ce na uczeniu siÄ™ szeregu słów lub liczb w celu stwierdzenia, czy krzywa uczenia siÄ™ nie odbiega od normy. PosÅ‚użenie siÄ™ próbami tego typu jest, oczywiÅ›cie, uzależnione od stanu czynnoÅ›ci mowy u badanego, nie można ich bowiem stosować u chorych z zaburzeniami afatycznymi, wykluczajÄ…cymi np. wypowiadanie słów.
W dziale dotyczÄ…cym procesów myÅ›lowych najlepiej opracowane jest badanie operacji na liczbach. Ze wzglÄ™du na swojÄ… specyfikÄ™ dziaÅ‚ ten jest czÄ™sto wyodrÄ™bniany jako specjalny dziaÅ‚ prób badajÄ…cych akalkuliÄ™. Badanie zaczyna siÄ™ tu od prób na czytanie i zapisywanie pojedynczych cyfr i szeregu cyfr. Chorego prosi siÄ™ o odczytanie liczb napisanych bÄ…dź o zapisanie podanych liczb-najpierw prostych jednocyfrowych, nastÄ™pnie wielocyfrowych (np. 869), a nastÄ™pnie – co ma szczególne znaczenie – liczb wielocyfrowych zawierajÄ…cych zera, których odczytywanie bÄ…dź zapisywanie wymaga dobrej znajomoÅ›ci rzÄ™dowej budowy liczby (np. 1021 -chory z zaburzeniem w tym zakresie może zapisać takÄ… liczbÄ™ jako 100021, ponieważ oddzielnie zapisuje wyraz tysiÄ…c i oddzielnie 21). Kolejne próby sÅ‚użą do ustalenia, czy u chorego zachowane jest pojÄ™cie liczby-czy potrafi on ustalić liczebność zbioru, stwierdzić, który z dwóch zbiorów jest wiÄ™kszy itp. Szereg prób dotyczy umiejÄ™tnoÅ›ci wykonywania operacji na liczbach. Rozpoczyna siÄ™ je od prób badajÄ…cych, czy chory rozumie znaki graficzne operacji na liczbach: znaki “plus”, “minus”, “pomnożyć”, “podzielić”, czy potrafi prawidÅ‚owo zapisać liczby przy wykonywaniu danej operacji, czy potrafi zachować kolejność wykonywania dziaÅ‚aÅ„ przy dodawaniu, odejmowaniu, mnożeniu i dzieleniu liczb wielocyfrowych na piÅ›mie, wreszcie czy potrafi wykonywać kilkuczÅ‚onowe operacje na liczbach (typu 31-17+4=?) w pamiÄ™ci i na piÅ›mie. Stosuje siÄ™ także proste zadania tekstowe w celu ustalenia, czy chory potrafi wykryć stosunki zachodzÄ…ce pomiÄ™dzy elementami, czy może wykonać nie podane w tekÅ›cie, ale niezbÄ™dne dla
rozwiązania operacje pośrednie (przykładowo można tu wskazać zadanie:
Janek ma 3 jabłka, Zbyszek ma o 2 jabłka więcej, ile jabłek mają obaj?). Przy ocenie wykonania tego typu prób konieczne jest jednak uwzględnienie poziomu wykształcenia i ogólnego poziomu wiedzy chorego przed chorobą, nie zawsze bowiem mamy prawo oczekiwać, że niemożność wykonania tych zadań jest z całą pewnością skutkiem uszkodzenia mózgu.
Spośród innych prób badających czynności myślowe należy wymienić m. in. próby na rozumienie tekstów i obrazków tematycznych oraz rozumienie przysłów i metafor. Uzyskiwane w tych próbach wyniki mają nadal charakter tylko orientacyjny przede wszystkim ze względu na to, iż brak jest dokładnie opracowanych badań nad przebiegiem rozwiązywania poszczególnych zadań przez osoby, u których nie rozpoznano uszkodzenia mózgu na różnym poziomie wykształcenia i istnieje niebezpieczeństwo traktowania pewnych zjawisk występujących u osób zdrowych jako objawów uszkodzenia określonych okolic mózgu.
Powyższe uwagi odnoszÄ… siÄ™ w caÅ‚ej rozciÄ…gÅ‚oÅ›ci również do tej części badania neuropsychologicznego, które dotyczyć ma oceny zaburzeÅ„ emocjonalnych, zaburzeÅ„ Å›wiadomoÅ›ci i zmian osobowoÅ›ciowych zwiÄ…zanych z uszkodzeniem mózgu. IstniejÄ… wprawdzie w literaturze przedmiotu pewne wskazówki co do rodzaju zmian wystÄ™pujÄ…cych bÄ…dź w ogóle przy uszkodzeniu mózgu, bÄ…dź towarzyszÄ…cych uszkodzeniom pewnych okreÅ›lonych okolic mózgu, jednakże wskazówki te sÄ… niezbyt Å›cisÅ‚e i nie udowadniajÄ…, że dane zmiany sÄ… bezpoÅ›rednio zwiÄ…zane z takim uszkodzeniem. Ze wzglÄ™du na brak dostatecznie obiektywnych technik pozwalajÄ…cych opisywać te zaburzenia, ich ocena w badaniu neuropsychologicznym opiera siÄ™ najczęściej na obserwacji zachowania siÄ™ chorego na oddziale i w czasie badania oraz na informacjach uzyskanych w wywiadzie z osobami bliskimi. NiewÄ…tpliwie jest to dziaÅ‚ najmniej opracowany, a jednoczeÅ›nie wymagajÄ…cy dokÅ‚adnego opracowania, albowiem – zwÅ‚aszcza z punktu widzenia diagnozy do celów rehabilitacji – uwzglÄ™dnienie tych czynników ma bardzo duże znaczenie.
Na zakoÅ„czenie należy raz jeszcze podkreÅ›lić, iż omówiony powyżej ramowy plan badania neuropsychologicznego wytycza jedynie najogólniejszÄ… ramÄ™, wskazuje kierunki poszukiwaÅ„, to zaÅ›, jak zostanie on zastosowany w konkretnym przypadku, zależy od caÅ‚ego szeregu czynników, takich jak: warunki, w jakich przeprowadzane jest badanie, stan chorego, cele badania itp. Tak wiÄ™c dyrektywa elastycznoÅ›ci pozostaje – obok dyrektywy ostrożnoÅ›ci w formuÅ‚owaniu wniosków – głównÄ… zasadÄ… przeprowadzania badania neuropsychologicznego.

Artykuł dotyczy następujących zagadnień:

  • paragrafie literowe
  • próby neuropsychologiczne
  • z ilu liter skÅ‚ada sie wyraz chór
  • diagnoza pisma literowego
  • próby pisania a funkcje psychiczne
  • z ilu liter siÄ™ skÅ‚ada wyraz chór
  • Z ILU LITER MOÅ»NA PISAĆ
  • Slowo chór z ilu sklada sie liter
  • paragrafie- neuropsychologia
  • badania badajÄ…ce pamięć
  • paragrafia literowe
  • paragraf literowy
  • neuropsychologia pisanie
  • grafia badanie psychologiczne
  • funkcje psychiczne apróby pisania
  • badanie neuropsychologiczne zadania
  • badanie grafii
  • zaburzenia dotyczÄ…c czynnoÅ›ci pisania

Inne tematy, które mogą cię zainteresować:

Epidemiologia i ryzyko zachorowania.
Psychozy schizofreniczne.
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawa o zapobieganiu narkomanii
Układ hormonalny a aktywność i emocje
Naprzemienne przyjmowanie środków psychoaktywnych.
Lotne rozpuszczalniki organiczne(środki wziewne).
Nikotyna.
Psychodeliki i wyobraźnia
Halucynogeny.
Inne środki niż kokaina, w tym amfetaminy, o działaniu pobudzającym.

Chcesz dodać swoje ogłoszenie na Defipedii? Wyślij nam informacje wylistowane w sekcji Dodanie ogłoszenia.

 June 27, 2010 ·  
 Opublikowano w: Psychologia kliniczna